Grondbeleid of grondverwarring? Simons zet de rechtszekerheid op losse schroeven

Als waakzame burger kan ik niet anders dan met zorg en verbazing kennisnemen van het besluit van president Jennifer Geerlings-Simons om alle gronduitgiften van de afgelopen vijf jaar “ongeldig” te verklaren.

Hoewel het begrijpelijk is dat de president de verontwaardiging deelt over de talloze onregelmatigheden binnen het grondbeleid, is haar reactie juridisch onhoudbaar en getuigt zij van een ernstig misverstand over het recht.

Laten we beginnen met een basisles uit het bestuursrecht. Een beschikking tot gronduitgifte is een rechtshandeling van het bestuur, die rechtsgevolgen schept zodra zij rechtmatig tot stand is gekomen.

Zolang zo’n beschikking niet door een daartoe bevoegde instantie – doorgaans de rechter of, in sommige gevallen, het bestuursorgaan dat haar heeft afgegeven – is vernietigd of ingetrokken, blijft zij geldig en verbindend.

Geen enkele president, hoe welmenend ook, kan met een persverklaring de rechtsgevolgen van duizenden beschikkingen “ongedaan maken”. Daar komt bij dat de president termen hanteert die in het recht een precieze betekenis hebben.

“Nietig verklaren” betekent dat een rechtshandeling van rechtswege nooit rechtskracht heeft gehad, bijvoorbeeld omdat zij in strijd is met de openbare orde.

“Ongeldig verklaren” daarentegen veronderstelt een formele handeling waarbij een bevoegd orgaan vaststelt dat een beschikking onrechtmatig tot stand kwam.

Beide begrippen zijn juridische instrumenten, niet politieke slogans. Het willekeurig gebruik ervan schept niet alleen verwarring, maar ondermijnt ook het vertrouwen in de rechtsstaat.

De president beroept zich op artikel 13 van het Decreet Uitgifte Domeingrond (SB 1982 no. 11). Dat artikel bevat inderdaad regels over de wijze van gronduitgifte, maar nergens verleent het de uitvoerende macht de bevoegdheid om achteraf alle uitgiften massaal ongeldig te verklaren.

Wanneer er sprake is van fraude, omkoping of grove procedurefouten, bestaat er een wettelijk traject: onderzoek per geval, en vervolgens intrekking of vernietiging volgens de geldende bestuursrechtelijke procedures. Wat nu dreigt, is juridisch wanbeheer verpakt als daadkracht.

Burgers die te goeder trouw grond hebben verkregen, kunnen plots hun rechten verliezen. Dat is niet de strijd tegen corruptie, maar een aanval op de rechtszekerheid, een van de pijlers van elke rechtsstaat.

President Simons zou er goed aan doen haar juridische adviseurs te raadplegen voordat zij de rechtspraak in de schaduw van de politiek plaatst. Want in een land dat het recht wil herstellen, begint rechtvaardigheid bij respect voor het recht zelf.

Johan Blomhoff

Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.

Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud