Wat de afgelopen weken is blootgelegd aan corruptie en mismanagement in Surinaamse staatsbedrijven en ministeries is verontrustend — en het is vrijwel zeker maar het topje van de ijsberg.
Grote én kleine overheidsbedrijven zoals Staatsolie, de Energie Bedrijven Suriname (EBS), de Surinaamse Waterleiding Maatschappij (SWM), en vele anderen, dragen zwaar bij aan waarom ons land financieel, sociaal en bestuurlijk blijft sukkelen.
Neem de EBS: er is een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke onregelmatigheden rondom de facturering en offertes met Velka Vak Group.
Er werden veel projecten uitgevoerd, maar slechts voor een klein deel facturen en offertes op papier; er was weinig transparantie rondom aanbestedingen.
Ook waren er dubbeltjes kostenverschillen bij kabelaankopen, doordat orders werden gesplitst, niet via de laagste prijsverstrekkers werden gedaan, en de Raad van Commissarissen faalde in toezicht.
Bij de SLM stapelen de problemen zich al jaren op. De luchtvaartmaatschappij kampt met een schuldenlast van meer dan USD 13 miljoen aan N.V. Luchthavenbeheer. Er zijn signalen van wanbeleid en een gebrek aan transparantie in de besteding van fondsen.
De SWM en andere nutsbedrijven laten vergelijkbare patronen zien: inefficiëntie, politieke benoemingen en een gebrek aan financiële discipline.
Volgens berekeningen uit 2024 bedroeg de gezamenlijke langetermijnschuld van elf staatsbedrijven maar liefst SRD 53,7 miljard. Dat cijfer zegt niet alleen iets over hun financiële zwakte, maar vooral over het falend toezicht en de afwezigheid van structurele controlemechanismen.
Het falen van toezicht en Raden van Commissarissen
De Raden van Commissarissen (RvC’s), die in theorie als waakhonden moeten optreden, functioneren in de praktijk vaak als verlengstukken van politieke macht.
Mensen worden benoemd op basis van partijtrouw of persoonlijke banden, niet op basis van deskundigheid. Ze zitten op die posten voor status of invloed, niet om verantwoordelijkheid te dragen. En zolang dat systeem blijft bestaan, zullen misstanden voortduren.
Wat valt op:
Ontbreken van open aanbestedingen: opdrachten zonder transparant proces, zonder documentatie, of domweg gegund aan bekenden.
Raden van Commissarissen (RvC) functioneren vaak als formaliteit, in plaats van als effectief toezichthoudend orgaan. De directies voeren uit, RvC keurt achteraf goed of doet niets.
Ministeries en staatsbedrijven waar functionarissen rijk lijken te worden, terwijl werknemers, infrastructuur en publieke dienstverlening achterblijven.
Gebrek aan audits die openbaar zijn of waaruit duidelijke maatregelen volgen.
Tijd voor onafhankelijke audits
Het is onrealistisch om te denken dat Suriname dit intern volledig kan oplossen. Als de overheid de deskundigheid of politieke wil niet heeft om grondige controles uit te voeren, moet er internationale expertise worden binnengehaald. Onafhankelijke audits — uitgevoerd door erkende buitenlandse instanties — kunnen helpen om de rot van binnenuit bloot te leggen.
Het is te gek voor woorden dat functionarissen op ministeries en staatsbedrijven zich verrijken ten koste van het volk, terwijl scholen vervallen, ziekenhuizen onderbemand zijn en infrastructuur vergaat. Dit is niet alleen corruptie, het is verraad aan de samenleving.
Een oproep tot actie
Zonder transparantie en verantwoording blijven we in een cirkel van armoede, wantrouwen en inefficiëntie gevangen. De regering moet het lef tonen om schoon schip te maken.
Laat elk staatsbedrijf, elk ministerie en elke RvC doorlichten. Publiceer de resultaten. En waar onrecht is gepleegd: laat de verantwoordelijken vervolgd worden.
Wie écht van Suriname houdt, durft het vuil op te ruimen — ook als het van binnenuit komt.
N. Mohari
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
