En er is geen trainer die kan corrigeren om het spel weer op orde te krijgen. Rusland zit op de bank en mag niet spelen. En zo lijkt de regering “Kinki Systeem” Simons steeds meer op een dronkenlap die de weg kwijt is op het veld.
De onzekerheden stapelen zich op: een wisselkoers die blijft stijgen, inflatie die huishoudens treft, en een schuldberg die slechts tijdelijk is verschoven en regering Simons dwaalt machtsdronken rond, zonder een plan om dit allemaal uit te voeren.
Rooskleurig beeld
Want alle geld waar ze van droomt moet nog binnen komen. Het is er nog niet…..
In een persconferentie schetste president “Kinki Systeem” Simons een rooskleurig beeld van Suriname’s financiële toekomst.
De schuldherschikking van de voormalige schuldherschikking onder ex-President Santokhi, zo betoogde ze, is geen keuze maar een absolute noodzaak om onhoudbare betalingsverplichtingen te voorkomen.
Door slim te onderhandelen met partijen als Staatsolie, TotalEnergies en Bank of America, zou de regering de aflossingen hebben doorgeschoven naar na 2028, waardoor de wisselkoers wordt ontlast en toekomstige olie-royalties vrij komen.
Klinkt als een meesterzet, nietwaar? Maar wie dieper graaft, ziet dat deze herschikking weinig meer is dan een uitstel van executie, een discutabele lapmiddel dat de diepere kwetsbaarheden van Suriname maskeert.
Suriname stevent af op onzekere tijden
Suriname stevent af op onzekere tijden met een regering die duidelijk niet in control is. De signalen zijn overduidelijk: achterblijvende belastinginkomsten, oplopende inflatie en het uitstel van de begrotingsbehandeling in december onderstrepen een structureel falen.
Dit zeg niet ik maar het SEOB (Suriname Economic Oversight Board). De deskundigen zeggen dit.
Maar is het wat het lijkt? Is deze regering nu goed bezig? Bij de vorige dachten velen ook, terwijl het land en volk verdronken, de redder is gevonden, ex-President Santokhi, maar het bleek toch anders.
Nu wil de regering van “Kinki systeem” Simons nu het land anders gaan redden. Maar geen een regering leert zwemmen en geeft zwemles aan het volk. Allen roepen ze “we gaan je redden” maar ondertussen verdrinkt het volk iedere dag, jaar in jaar uit, al 50 jaar steeds meer in de inflatie, SRD-koersontwaarding, onderwijs kapot, criminaliteit steeds hogere punten, de zorg die steeds in een diepere put raakt.
Moeten we het geloven dit keer?
Laten we beginnen bij de schuldherschikking. Zelf Simons benadrukt dat zonder deze ingreep Suriname vanaf 2027 zou kreunen onder USD 150 miljoen aan rentelasten. Door de schuld te herstructureren, claimt ze, wordt deviezenverlichting gecreëerd en kunnen olie-royalties vanaf 2028 volledig naar de staatskas vloeien.
Ook de gesprekken met China voor een nieuwe structurering klinken hoopvol. Maar is dit werkelijk een strategie voor stabiliteit, of slechts een tijdelijke ademruimte? Critici, waaronder ikzelf, zien hier een patroon van uitstelgedrag.
De regering schuift betalingsverplichtingen simpelweg door naar de toekomst, zonder de onderliggende oorzaken aan te pakken. Ook deze regering komt er nu achter dat de zaak veel moeilijker is dan men het volk wil doen geloven.
Wat gebeurt er na 2028
Wat gebeurt er na 2028, wanneer die royalties inderdaad vrijkomen? Simons pleit voor structurele versterking van de financiën, niet voor consumptieve uitgaven. Maar met een trackrecord van subsidieslurpende staatsbedrijven en inconsistente begrotingen, is het naïef te geloven dat deze inkomsten niet zullen verdampen in ad-hoc beslissingen.
De schuldherschikking is discutabel omdat ze geen echte schuldreductie inhoudt; het is een herschikking van een herschikking, een financiële piramidespel dat vroeg of laat instort.
Laten we goed nadenken over wat de SEOB zegt
De SEOB (Suriname Economic Oversight Board) gelooft de verhalen allemaal niet. Dit lees in uit de laatste informatie die de SEOB. De SEOB kun je beschouwen als een dokter die zijn patient van tijd tot tijd checkt, de bloeddruk meet, in de mond kijkt, je tong laat uitsteken, een tik op je knie geeft en een kras op de onderkant van de voet trekt.
De SEOB is een soort economische dokter van Suriname, met een heleboel deskundigen die de Surinaamse economie in de gaten houden.
De kritiek die ik hierboven uit is onder andere gestoeld op wat deze Surinaamse economie-doctoren schrijven. Deze kritiek wordt onderbouwd door het recente bulletin van de Suriname Economic Oversight Board (SEOB), dat een somberder plaatje schetst dan Simons’ optimisme.
Inflatie
De inflatie is in augustus opgelopen tot 10,8%, gedreven door de depreciatie (waardevermindering) van de Surinaamse dollar en een groeiende geldhoeveelheid. In september klom de wisselkoers naar rond de SRD 38,4 per USD, wat prijsdruk en onzekerheid verder aanwakkert.
Internationale reserves staan weliswaar stabiel op 1,55 miljard USD – goed voor 7,2 maanden importdekking – maar dit maskeert de kwetsbaarheid. Slechts 7,2 maanden, voor een importeconomie. Dus als er iets onvoorziens gebeurd is het paniek en misschien hartaanval van de regering en daarmee van het Surinaamse volk. En gaat de koers van de SRD heel snel omhoog kruipen.
De begroting voor 2026 toont een tekort van SRD 6,3 miljard, equivalent aan 3,5% van het BBP. Als dit tekort binnenlands wordt gefinancierd, dreigt een vicieuze cirkel van meer geldcreatie, hogere inflatie en verdere koersdruk.
De staatsschuld overschrijdt ruimschoots de wettelijke norm: 88,3% van het BBP, ver boven het 60%-plafond. SEOB pleit terecht voor actief schuldbeheer en het afstoten van verlieslatende staatsbedrijven, maar waar blijft de actie?
Niemand durft de staatsbedrijven aan te pakken want daar zitten de familie en partij vriendjes, ook van President Simons en haar politieke partij de NDP.
Wat gebeurt er bij de Surinaamse banken?
De bankensector biedt geen troost: solvabiliteit is sterk op 22,3%, maar niet-renderende leningen zijn gestegen naar 6,6%, en leningenrentes blijven torenhoog op 14,5%, wat investeringen remt. Met andere woorden, 6.6% van alle leningen worden niet terugbetaald. Waarom niet? Omdat het allemaal leningen zijn aan Zombie-bedrijven.
Bedrijven van vriendjes en familie, van politiek gelieerde figuren die geld hebben geleend bij de banken, en nu de leningen niet terugbetalen aan de banken. Dus dat zitten de banken met de gebakken peren. De banken lijden zo verlies.
Wat doen de banken? Die verhogen hun leenrente want ze moeten hun verliezen goed maken. En de regering blijft via de OMO-rente gratis geld geven aan de banken zodat ze niet zoveel verlies maken dat de banken omvallen. Niet vergeten het volk betaalt voor de OMO’s niemand anders.
De ongeboren Surinamers betaalt de OMO-gelden aan de banken, zodat de banken kunnen uitlenen aan boeven die geld lenen en het niet terugbetalen. Daarom moeten we ons ook afvragen; waarom stopt deze regering niet met de OMO’s.
Voor de verkiezing hadden ze het volk wijsgemaakt dat de OMO moest stoppen. Dit kan niet want dan vallen de banken om.
Waarom is de begrotingsbehandeling verschoven?
Omdat de regering de cijfers niet op orde heeft en wat ze aan cijfers hebben niet geloven want het is een rommelboel. De inkomsten zijn fors lager dan de uitgaven en men zit met de handen in de haren. Ook zo een interessante ontwikkeling.
Hier komt het uitstel van de begrotingsbehandeling in december als een keihard signaal van regeringsfalen. Minister Adelien Wijnerman van Financiën en Planning gaf in een overleg met parlementaire commissies aan dat de Belastingdienst een saneringsproject heeft afgerond, waarbij onregelmatigheden en achterstanden zijn blootgelegd. Alweer? Wanneer gaat een regering wat doen aan de inkomsten kant? Wanneer gaat men de belastingen beter organiseren?
Dit leidt tot aanpassingen in de raming van belastinginkomsten – een eufemisme voor het feit dat de inkomsten achterblijven bij de verwachtingen. Wijnerman heeft al overlegd met Simons over wijzigingen in sectoren als onderwijs, landbouw en toerisme, voornamelijk herschikkingen in projectfinanciering. Ook bijdragen aan internationale organisaties en het Staatsschuldenplan worden herzien. Maar waarom nu pas?
De begroting stond op de agenda voor december, en nu wordt ze uitgesteld tot er een nota van wijziging en een aangepast schuldenplan liggen. Dit is geen zorgvuldige planning; dit is paniekvoetbal. Voorzitter Rabin Parmessar geeft aan dat behandeling onmogelijk is.
Dat klopt want het zijn allemaal onkundige figuren die niet de vaardigheden hebben om dergelijke zaken te behandelen. Het is duidelijk, onkunde doet haar best. Maar het echte probleem is dieper: het toont aan dat de regering niet eens haar eigen cijfers op orde heeft.
Belastinghervorming, die Simons koppelt aan schuldherschikking, blijkt een farce. Suriname heeft een lage belastingopbrengst vergeleken met regio-genoten, en de verzelfstandiging van de Belastingdienst moet efficiëntie brengen. Maar met achterstanden en onregelmatigheden die nu pas aan het licht komen, hoe betrouwbaar zijn de ramingen überhaupt?
Cocktail van onzekerheden maakt Simons en de regering fataal dronken
Deze cocktail van factoren – discutabele schuldherschikking, stijgende inflatie, achterblijvende belastingen en uitgestelde begrotingsdiscussies – wijst op een regering die de grip verliest. SEOB’s aanbevelingen zijn spot on: fiscale discipline, transparantie, een modern investeringskader à la het Argentijnse RIGI-model (ik weet niet of Argentinië een goed voorbeeld is, ik begin nu ook te twijfelen aan de deskundigheid van de SEOB, maar goed ik geef ze het voordeel van de twijfel), exportgroei buiten de mijnbouw, strenger risicobeheer in banken, versterking van Belastingdienst en Douane, en betere afstemming tussen monetair en begrotingsbeleid. Maar regering Simons heeft geen plan om dit allemaal uit te voeren.
Conclusie
De onzekerheden stapelen zich op: een wisselkoers die blijft stijgen, inflatie die huishoudens treft, en een schuldberg die slechts tijdelijk is verschoven.
De regering presenteert schuldherschikking als redding, maar het is een fata morgana. Zonder echte hervormingen – niet alleen praten over belastingversterking, maar het uitvoeren – gaan we onzekere tijden tegemoet.
Het uitstel van de begroting is het ultieme bewijs: deze administratie is niet in control. Het volk betaalt de prijs, terwijl de elite doorschuift.
Vertrouwt u het allemaal nog?
Dr. Ashwin Ramcharan RO
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
