Het is walgelijk en schandalig. Een nationale rouwdag op 2 januari, aangekondigd ná een uitbundige jaarwisseling waarin het land collectief heeft gefeest, gedanst en geconsumeerd.
Wat is de waarde van rouw als die pas begint wanneer het feest voorbij is? Welk signaal geven beleidsmakers hiermee aan nabestaanden die nog midden in hun rauwe verlies zitten?
Rouw laat zich niet plannen ná vuurwerk, diners en jaarafsluitingen. Rouw vraagt om onmiddellijke erkenning. Stilte. Inkeer. Respect. En juist dat ontbreekt.
Feest eerst, reflectie later
De keuze om rouw te verschuiven tot na de festiviteiten roept een ongemakkelijke vraag op: was het feest belangrijker dan het verlies van mensenlevens?
Er is zichtbaar veel geïnvesteerd in vieringen, programma’s en evenementen. En dus moest het feest doorgaan. Alsof systemen mogen falen, levens verloren mogen gaan, zolang de agenda maar niet wordt verstoord.
Dit is geen incident. Dit is een patroon. Eerst vieren, daarna misschien evalueren. Eerst speeches, daarna pas verantwoordelijkheid. Zo blijft het land vastzitten in herhaling van fouten.
Beleidsfalen met dodelijke gevolgen
Terwijl negen mensen op gruwelijke wijze om het leven kwamen, werd niet onmiddellijk gesproken over diepgaand onderzoek, ketenverantwoordelijkheid of acute hervormingen. De reflex is uitstel. Nog even wachten. Nog even feesten. Daarna zien we wel verder.
Zoals ik eerder stelde in een opiniestuk, is dit drama niet ontstaan in een vacuüm. Het is het resultaat van structureel falen: falende sociale begeleiding, falende geestelijke gezondheidszorg, falende bescherming van kwetsbaren, falende crisisinterventie. Dit zijn geen losse schakels, maar een keten die al langer kraakt.
Van zorgplicht naar nalatigheid
Misschien het meest schrijnende aspect is wat er ná het geweld gebeurde. Een verdachte die aantoonbaar in psychische nood verkeerde, werd niet onder intensieve observatie geplaatst in een gespecialiseerde zorgomgeving, maar opgesloten in een cel. Onbewaakt. Met fatale gevolgen.
Dit raakt aan de kern van staatsverantwoordelijkheid. Wie iemand van zijn vrijheid berooft, draagt volledige zorgplicht. Dat die plicht hier opnieuw faalde, maakt het drama groter, niet kleiner.
Medeleven zonder consequenties is leeg
Het wringt extra wanneer beleidsmakers publiekelijk hun medeleven betuigen, maar niet eens de elementaire daad kunnen opbrengen om het feestgedruis te pauzeren.
Rouw kan niet worden gedelegeerd naar een kalenderdatum die beter uitkomt. Rouw is geen formaliteit. Het is een morele houding.
Juist daarom voelt een rouwdag na het feest niet als erkenning, maar als afkoop. Als een symbolisch gebaar zonder offers.
Als rouw wordt uitgeroepen, moet dat consequenties hebben. Programma’s worden aangepast. Vieringen worden ingetrokken. De toon verandert. Alles minder dan dat is ongeloofwaardig.
Dit drama mag niet eindigen in speeches en krokodillentranen. Wie werkelijk wil herdenken, moet durven hervormen.
Wie echt rouwt, moet bereid zijn ongemak te verdragen. En wie het land wil dienen, moet het lef hebben om feest te laten wijken voor verantwoordelijkheid.
Anders blijven we doen wat we altijd doen in dit land en ons afvragen waarom we blijven sukkelen als samenleving.
Sheila Mijnals
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
