Met respect voor de traditie, de stem van de gemeenschap en het belang van participatie in nationale besluitvorming, heeft de Commissie van Rapporteurs op 6 november een werkbezoek afgelegd aan het Inheemse dorp Kawemhakan in het district Sipaliwini.
Het bezoek vormde een belangrijk consultatiemoment in de behandeling van de ontwerpwet ter goedkeuring van het grensprotocol tussen de Republiek Suriname en de Franse Republiek.
Tijdens de hoorzitting werd intensief gesproken met de graman van Kawemhakan, Ipomadi Pelenapin en verschillende dorpshoofden.
In aanwezigheid van dorpsbewoners vond een open dialoog plaats, waarbij vragen, inzichten en aanbevelingen met de commissie werden gedeeld.
De gemeenschap gaf aan in te stemmen met de formele regeling van de grens, mits hun leefwijze, rechten en bewegingsvrijheid worden gerespecteerd.
De traditionele gezagsdragers en inwoners benadrukten het belang van vrije beweging over de Marowijnerivier, die voor hen van cruciale sociaal-culturele en economische betekenis is. Ook gaven zij aanbevelingen mee voor de verdere behandeling van de wet in het parlement.
Namens de Commissie richtte voorzitter Rabindre Parmessar het woord tot de gemeenschap, waarbij hij het belang onderstreepte van lokale inspraak en het beschermen van collectieve belangen in het nationale besluitvormingsproces.
De bijeenkomst werd tevens bijgewoond door ambassadeur Johan Kolader, die een uitgebreide toelichting gaf op de kernpunten van het grensprotocol.
Hij beklemtoonde dat Suriname en Frankrijk gedeelde verantwoordelijkheid dragen over de Marowijnerivier, die de natuurlijke grens vormt tussen Suriname en Frans-Guyana.
In zijn presentatie belichtte hij onder meer de volgende pijlers van het protocol:
Vaststelling van de grens volgens de median-line methode;
Toekenning van riviereilanden op basis van hun ligging ten opzichte van de middellijn;
Juridische erkenning van de rechten van Inheemse en Marron gemeenschappen;
Gezamenlijke uitgifte van baggervergunningen en eerlijke verdeling van opbrengsten;
Vrije scheepvaart voor goederen en personen over de rivier.
De Commissie van Rapporteurs benadrukt dat de inbreng van de gemeenschap een waardevolle bijdrage levert aan de verdere voorbereidingen van de openbare behandeling van de ontwerpwet in De Nationale Assemblée.
Het consultatieproces onderstreept het democratisch karakter van de wetstrajecten die niet uitsluitend juridisch, maar ook maatschappelijk en cultureel gedragen moeten worden.
De commissie zet haar werkzaamheden voort en zal de ontvangen input meenemen in de verdere parlementaire behandeling van het Grensprotocol Suriname en Frankrijk.
Jupta Itowaki van Stichting Mulokot heeft als facilitator opgetreden. De leden die aanwezig waren tijdens het bezoek zijn: Rabindre Parmessar (voorzitter), Asiskumar Gajadien, Ameerani Jarbandhan, Ebu Jones, Ivanildo Plein,
Claudie Sabajo en Iona Rogers-Edwards.
