Een samenleving beschermt haar kinderen en kwetsbaren niet pas na een ramp, maar lang daarvoor

Naar aanleiding van het recente, schokkende geweldsincident in Commewijne, waarbij meerdere mensen – onder wie kinderen – het leven hebben verloren, betuigt UMA Legal Aid & Marketing haar diepste medeleven aan de nabestaanden, de getroffen families en de gemeenschap.

Dit persbericht is geen oordeel en geen beschuldiging. Het is een oproep tot eerlijk kijken.

Zonder vooruit te lopen op onderzoek of juridische vaststellingen, is deze tragedie een pijnlijke illustratie van diepere structurele kwetsbaarheden binnen onze samenleving.

Gebeurtenissen van deze omvang ontstaan zelden plotseling. Zij groeien in stilte, op plekken waar systemen niet functioneren, signalen niet worden opgepikt en mensen uit beeld raken.

Leven in overlevingsstand: wanneer zorg voor elkaar verdwijnt

De realiteit is dat veel Surinamers zich vandaag in een sociaal en economisch overlevingsklimaat bevinden. Dagelijks vechten mensen om het hoofd boven water te houden: financieel, emotioneel en sociaal. In zo’n context verschraalt de ruimte om naar een ander om te kijken.

Wanneer gezinnen, buren en gemeenschappen zelf onder zware druk staan, verdwijnt aandacht voor signalen van nood,
wordt zorg voor elkaar verdrongen door eigen overleving en raakt sociale controle uitgehold. Dit is geen onwil, maar uitputting.

Versnipperde systemen en eilandjespolitiek

Tegelijkertijd functioneren hulp- en beschermingssystemen onvoldoende samenhangend. Er is sprake van:

versnipperde verantwoordelijkheden,

gebrekkige afstemming tussen zorg, justitie, onderwijs en maatschappelijke organisaties,

onvoldoende zichtbaarheid en bereikbaarheid van psychosociale hulp,

een reactieve aanpak die pas in beweging komt nádat het misgaat.

Wanneer systemen in eilandjes opereren, vallen kwetsbare mensen tussen wal en schip.

Voorlichting en preventie schieten tekort

Voorlichting over mentale gezondheid, gezinsdruk, geweld en psychosociale problematiek is onvoldoende structureel en laagdrempelig.

Veel burgers weten niet waar zij terechtkunnen of durven geen hulp te zoeken. Preventie vraagt echter om nabijheid, vertrouwen en continuïteit, niet alleen om protocollen.

Een samenleving beschermt haar kinderen en kwetsbaren niet pas na een ramp, maar lang daarvoor. Dat vraagt om systemen die werken, gemeenschappen die verbonden zijn en een sociaal klimaat waarin niemand volledig onzichtbaar wordt.

Wanneer armoede, stress en onzekerheid overheersen, en iedereen vooral bezig is met overleven, verliest de samenleving haar beschermende werking.

Voorstellen voor structurele versterking

UMA Legal Aid & Marketing pleit voor:

Herstel van wijk- en gemeenschapsstructuren als eerste verdedigingslinie.

Structurele psychosociale voorlichting op scholen, in buurten en via media.

Betere samenwerking en gegevensdeling tussen zorg, justitie en maatschappelijke instanties.

Laagdrempelige, stigma-vrije hulpverlening, ook preventief en outreachend.

Sociaal beleid dat bestaanszekerheid versterkt, zodat mensen weer ruimte krijgen om naar elkaar om te kijken.

Oproep

Wij roepen beleidsmakers, maatschappelijke organisaties, religieuze instellingen, buurtstructuren én burgers op om deze tragedie niet te reduceren tot een incident.

Niet alleen rouwen, maar leren.
Niet alleen reageren, maar voorkomen.
Niet alleen wijzen, maar verbinden.

Een samenleving die haar kwetsbaren wil beschermen, moet eerst zichzelf versterken.