Op 8 december 2025 is het 43 jaar geleden dat vijftien mannen – journalisten, juristen, militairen, academici – in Fort Zeelandia werden gedood.
De Decembermoorden blijven het pijnlijkste hoofdstuk in onze recente geschiedenis. Niet alleen vanwege de gruwel van die nacht, maar ook vanwege de decennia van stilte, angst, verdeeldheid en politieke manipulatie die volgden.
Het is een wond die nooit de kans heeft gekregen om volledig te helen, omdat we als land nooit een gezamenlijke taal hebben gevonden om erover te praten.
Er is gerechtigheid gezocht, er zijn veroordelingen geweest, maar er is nooit een collectief proces geweest waarmee Suriname als samenleving dit verhaal kon verwerken.
En dat is precies waarom we 43 jaar later nog steeds rondlopen met dezelfde spanningen, dezelfde verwijten en dezelfde verdeeldheid.
Herdenken is meer dan bloemen leggen
Elke 8 december staan nabestaanden, burgers, maatschappelijke organisaties en politieke leiders stil bij wat er gebeurde. Maar een natie sluit een trauma niet af door alleen te herdenken.
Herdenken zonder leren, is blijven stilstaan.
Leren zonder verbinden, is zaaien zonder oogsten.
Wat Suriname nodig heeft – nu meer dan ooit – is een gedeelde basis van feiten, begrip en erkenning. Niet om oude wonden open te houden, maar om ze eindelijk op een gezonde manier te sluiten.
Waarom een nationaal educatief programma onvermijdelijk is
De realiteit is pijnlijk eenvoudig:
-
Een groot deel van de jongere generatie kent de feiten van 8 december 1982 niet.
-
Veel informatie is versnipperd, gepolitiseerd of onvolledig.
-
Discussies worden gedomineerd door emotie, loyaliteiten en persoonlijke interpretaties.
Een land kan niet vooruit als de geschiedenis voortdurend wordt herschreven door de politiek van het moment.
Daarom is het tijd voor een nationaal, transparant en onafhankelijk educatief programma over de Decembermoorden:
1. Op scholen – feitelijk, onbevooroordeeld, gedocumenteerd
Geschiedenislessen moeten deugdelijk en neutraal zijn. Jongeren moeten leren wat er gebeurde, waarom het gebeurde, en wat het ons leert over staatsmacht, mensenrechten en democratie.
2. In gemeenschappen – ruimte voor dialoog
Buurtcentra, culturele organisaties en kerken kunnen veilige plekken worden waar verhalen worden gedeeld, vragen gesteld mogen worden en waar ruimte is voor perspectieven.
3. Via media en documentatie — toegankelijk voor iedereen
Een moderne, digitale archiefwebsite, documentaires, podcasts en interviews met historici kunnen zorgen dat niemand buiten de boot valt.
4. Onafhankelijk beheerd – niet door de politiek
Als we willen dat dit programma geloofwaardig is, moet het gedragen worden door academici, archivarissen, mensenrechtenorganisaties en onafhankelijke experts.
De kracht van waarheid in een verdeeld land
Waarheid alleen herstelt geen wonden.
Maar onwaarheid, halve waarheid en vergetenheid houden wonden eeuwig open.
De Decembermoorden gaan over meer dan vijftien levens. Ze gaan over de waarde die we geven aan menselijke waardigheid, vrijheid van meningsuiting, rechtspraak en democratische controle.
Wanneer jongeren begrijpen waarom deze principes belangrijk zijn – niet alleen in theorie, maar via ons eigen geschiedenisverhaal – dan leggen we eindelijk het fundament dat Suriname sterker maakt dan zijn verleden.
Hoe we als volk dit hoofdstuk eindelijk kunnen afsluiten
Een land sluit een traumahoofdstuk niet af door te zwijgen of te vergeten. Ook niet door elkaar te beschuldigen, maar door samen de waarheid te dragen – niet als last, maar als les.
Sluiting betekent:
-
dat nabestaanden erkenning krijgen en respect;
-
dat jongeren feiten kennen;
-
dat politieke leiders verantwoordelijkheid tonen;
-
dat we met elkaar durven praten, zonder vijandbeelden;
-
dat we leren wat nooit meer mag gebeuren.
Wanneer een land zijn geschiedenis kent, kan het zijn toekomst met open hoofd tegemoet treden.
Verzoening is nooit het gevolg van stilte.
Het is het gevolg van inzicht.
En inzicht begint bij onderwijs.
Nu, 43 jaar later, is het tijd om die stap eindelijk te zetten – samen.
Sheila Mijnals
UMA Legal Aid & Marketing
[ disclaimer]
