Rusland: We kunnen ons geen nieuwe verdeeldheid veroorloven

Ter gelegenheid van vijftig jaar Surinaamse onafhankelijkheid blikte vicepresident Gregory Rusland in een interview met de Nederlandse nieuwssite Trouw terug op enkele van de meest beladen momenten uit de recente geschiedenis.

Volgens Rusland is de veroordeling van Desi Bouterse in 2023 tot twintig jaar gevangenisstraf een principieel keerpunt geweest: “Gerechtigheid heeft gezegevierd. Voor een belangrijk deel kan dit hoofdstuk worden afgesloten.”

Bouterse, die daarna onderdook en vorig jaar overleed, blijft een figuur die diepe sporen naliet. Rusland wil echter niet speculeren over de vraag of hij ook tijdens zijn onderduikperiode een obstakel zou zijn gebleven. “De veroordeling was een belangrijke stap, maar zijn overlijden heeft het makkelijker gemaakt.”

De vicepresident benadrukt dat Suriname de gevolgen van de militaire staatsgreep van 1980 en de Decembermoorden van 1982 nog altijd voelt. Bij deze gebeurtenissen werden vijftien politieke tegenstanders gemarteld en gedood, een trauma dat een blijvende impact had op de rechtsstaat en het nationale eenheidsgevoel.

“We moeten constateren dat wij als samenleving verder hadden moeten zijn,” zegt Rusland. “In 1980 werd het burgergezag omvergeworpen, en men kende het extreme geweld niet dat volgde.”

De langdurige juridische afhandeling van de Decembermoorden — een proces dat zeventien jaar duurde — leidde tot diepe polarisatie.

Het land raakte verdeeld in twee kampen: vóór of tégen Bouterse, die zichzelf presenteerde als ‘dekolonisator’ en stelde dat Nederland hem had gecriminaliseerd. “In een land met amper een half miljoen inwoners waren deze twee kampen verlammend,” aldus Rusland.

Nu, vijftig jaar na Srefidensi, roept de vicepresident op tot een toekomstgerichte houding. Suriname kan het zich volgens hem niet veroorloven opnieuw te verdwalen in politieke of maatschappelijke verdeeldheid. Het moment vraagt om rust, reflectie en gezamenlijke opbouw.