In haar 25e bulletin presenteert de onafhankelijke toezichthouder Suriname Economic Oversight Board (SEOB) een uitgebreide analyse van de Surinaamse economie en doet zij aanbevelingen ter versterking van de structurele fundamenten.
De SEOB richt zich daarbij op beleidsconsistentie, monetaire ontwikkelingen, de bankensector en de staatsschuld, tegen de achtergrond van aanhoudende inflatie, wisselkoersdruk en begrotingsuitdagingen.
Beleidsconsistentie en begrotingskoppeling onder de loep
De SEOB analyseert in hoeverre de begroting 2026 aansluit bij de beleidslijnen uit de Jaarrede 2025, met aandacht voor veiligheid, fiscale stabiliteit, economische diversificatie, sociale bescherming en energietransitie.
Bij ministeries zoals Justitie en Politie en Financiën is sprake van een sterke vertaling van beleid naar programma’s en budgetten.
Bij Natuurlijke Hulpbronnen en Onderwijs is deze koppeling gedeeltelijk zichtbaar, terwijl bij Volksgezondheid en Openbare Werken de concretisering in de begroting beperkt blijft.
De toezichthouder benadrukt dat een geloofwaardig begrotingsbeleid afhankelijk is van correcte administratieve verwerking van financiële stromen.
Trekkingen uit reserves dienen als financiering te worden geboekt en niet als inkomsten. Transparantie in de scheiding tussen inkomsten, uitgaven en financiering is volgens SEOB essentieel voor vertrouwen, waarbij het schuldenplan en financieringsplan samen het kader vormen voor duurzaam schuldbeheer.
Monetaire ontwikkelingen en inflatiedruk
De inflatie liep in augustus 2025 verder op tot 10,8%, vooral door groei van de geldhoeveelheid en een verzwakkende wisselkoers. De girale wisselkoers steeg in september naar circa SRD 38,4 per Amerikaanse dollar.
Ondanks ingrepen van de Centrale Bank van Suriname nam de basisgeldhoeveelheid met 1,8% toe.
Ook de bredere geldhoeveelheid liet een stevige groei zien: de liquiditeitenmassa (M2) steeg met 5,8%, wat de inflatiedruk en wisselkoersschommelingen kan versterken. Tegelijkertijd blijft de hoge staatsschuld een structureel aandachtspunt.
Bankensector stabiel, maar krediet blijft duur
De bankensector vertoonde in augustus 2025 een stabiel beeld met sterke financiële buffers. Wel blijven leenrentes hoog, met een gemiddelde van 14,5%, terwijl spaarrentes gemiddeld 6,5% bedragen. Dit maakt sparen aantrekkelijk, maar beperkt het rendement voor kredietnemers.
Positief is de verbetering van de kredietkwaliteit: het aandeel niet-renderende leningen daalde naar 3,1%, ruim onder de norm van de Centrale Bank van Suriname.
Volgens SEOB blijft prudent toezicht noodzakelijk, gezien de combinatie van hoge rentes en economische onzekerheid.
Staatsschuld boven wettelijk plafond
In augustus 2025 steeg de staatsschuldquote naar 88,3% van het BBP, ruim boven het wettelijke plafond van 60%. Bij aanhoudende overheidstekorten zal de schuld verder onder druk blijven staan.
De SEOB benadrukt het belang van actief en deskundig schuldbeheer, gericht op optimalisering van looptijden, rentekosten en het risicoprofiel. Transparant en voorspelbaar beleid is daarbij cruciaal om het vertrouwen van investeerders te versterken.
Vooruitzichten en kernpunten voor beleid
De SEOB schetst een nuchter maar waarschuwend beeld: ondanks eerdere tekenen van stabilisatie blijven inflatie, wisselkoersdruk en structurele begrotingstekorten dominant. Voor duurzaam herstel formuleert de toezichthouder vier kernpunten:
Fiscale discipline en transparantie: Strikte begrotingsdiscipline, een helder middellangetermijnkader voor belastingbeleid en transparante verslaglegging zijn noodzakelijk voor macro-economische stabiliteit.
Schuldbeheer en financiering: Actief schuldmanagement is vereist om de hoge schuldquote beheersbaar te houden.
Economische diversificatie: Verbreding van de economie buiten de mijnbouw, met focus op landbouw, visserij, diensten en (eco-)toerisme, is cruciaal voor duurzame groei.
Institutionele versterking en vertrouwen: Betere afstemming tussen begrotings- en monetair beleid en heldere communicatie zijn nodig om inflatie te beteugelen en vertrouwen te herstellen.
