De recente discussie over de representatie binnen de medische opleiding is terecht, maar raakt slechts de oppervlakte van een dieperliggend probleem.
Volgens Yerry Khoesial beperkt de ondervertegenwoordiging van bepaalde groepen zich niet tot de geneeskunde; ze is zichtbaar in vrijwel alle belangrijke sectoren van de economie, van handel en productie tot technologie. “Het is geen toeval dat sommige gemeenschappen consequent achterblijven,” zegt hij in een ingezonden artikel aan GFC Nieuws.
Lees hieronder meer:
Structurele ongelijkheid vraagt om structurele oplossingen – niet om lapmiddelen
Het is verleidelijk te denken dat het probleem kan worden opgelost met aanpassingen in toelatingsprocedures, bijvoorbeeld door extra plaatsen te reserveren of bredere criteria te hanteren. Maar dergelijke maatregelen zijn slechts lapmiddelen, die de symptomen bestrijden zonder de oorzaak aan te pakken.
De werkelijke oorsprong ligt in de ongelijke maatschappelijke uitgangspositie — een probleem dat al begint in de opvoeding en gezinsstructuur.
Binnen bijvoorbeeld die gemeenschap ontbreken door veelal onvolledige gezinnen, veroorzaakt door de praktijk van concubinage (waarbij mannen vaak meerdere vrouwen hebben), sterke rolmodellen en dagelijkse leiding in het gezin.
Hierdoor missen veel kinderen belangrijke vormende structuren en kansen die essentieel zijn voor succes op latere leeftijd. Dit fenomeen is vergelijkbaar met wat in de Verenigde Staten wordt gezien bij de achtergestelde positie van zwarte Amerikanen.
Zonder een stevige startpositie – met goede opvoeding, stabiele gezinsverbanden, toegang tot kwaliteitsonderwijs en positieve rolmodellen – blijft de groep structureel achter.
Dit vertaalt zich niet alleen in ondervertegenwoordiging in de medische faculteit, maar ook in sleutelposities binnen het bedrijfsleven en andere sectoren.
Cultuur, opvoeding en maatschappelijke structuren
De ondervertegenwoordiging is geen kwestie van gebrek aan motivatie of talent, maar een systeemprobleem. Terwijl sommige gemeenschappen ondernemerschap en educatie van jongs af aan stimuleren, ligt het in andere gemeenschappen vooral de nadruk op overleven binnen moeilijke omstandigheden.
Kinderen groeien daarbij vaak op zonder stevige rolmodellen in cultuur, wetenschap of bestuur, een belangrijk gevolg van gezinsstructuren die gekenmerkt worden door fragmentatie.
Deze culturele en opvoedkundige factoren bepalen in hoge mate welke kansen jongeren durven te grijpen en welke ambities zij ontwikkelen. Daarom is het essentieel om verder te kijken dan oppervlakkige cijfers en quota en te investeren in fundamentele veranderingen binnen gemeenschappen.
Wat écht werkt: structurele verandering
Een eerlijke en inclusieve samenleving komt niet tot stand door tijdelijke maatregels, maar vraagt om een integrale en structurele aanpak:
• Onderwijs dat echte gelijke kansen biedt – van kleuterklas tot universiteit, met aandacht voor aandachtig begeleiden van kinderen uit kwetsbare gezinnen.
• Toegang tot netwerken en mentorschap – zodat jongeren uit achtergestelde groepen een route vinden naar sleutelposities binnen alle sectoren.
• Beleid dat culturele diversiteit actief erkent en ondersteunt – met begrip voor de unieke uitdagingen binnen groepen, in plaats van te volstaan met louter quota.
• Gerichte investeringen in achtergestelde wijken en regio’s – waarin ook gezinsgerichte programma’s en opvoedingsondersteuning een plek krijgen, om zo een breder fundament te leggen.
Geen inclusie zonder rechtvaardigheid
Inclusie is geen kwestie van goedbedoelde uitzonderingen, maar van rechtvaardigheid. En rechtvaardigheid vraagt erkenning van de diepere oorzaken van uitsluiting.
Pas dan is het mogelijk te bouwen aan een samenleving waarin elke bevolkingsgroep — echt vertegenwoordigd is. Niet alleen in de collegezaal, maar ook in de bestuurskamers, op de werkvloer en in de productiesectoren.
De oproep tot meer diversiteit in de medische opleidingen is belangrijk, maar moet niet beperkt blijven tot één sector.
Het is tijd voor een brede beweging die structurele ongelijkheid grondig aanpakt en daarmee ruimte creëert voor een samenleving waar iedereen telt.
Khoesial Yerry
Adviesraad DNL
