De gerenommeerde luchtvaartdeskundige Tomas Chlumecky uit Canada geeft een indringende analyse van de huidige situatie binnen de Surinaamse luchtvaartsector.
Volgens hem zijn risico’s waar al jaren voor werd gewaarschuwd inmiddels werkelijkheid geworden. Met name de uitdagingen bij Surinam Airways (SLM) vragen dringend om deskundige, transparante en daadkrachtige interventies.
Operationele kwetsbaarheid en risico op verlies van FAA-status
Chlumecky benadrukt dat internationale organisaties als de TSA en mogelijk de FAA nauwlettend letten op het feit dat SLM in het recente verleden langere periodes zonder operationele vloot heeft gefunctioneerd.
In veel landen leidt meer dan 60 dagen zonder operationeel toestel al tot opschorting van het Air Operator Certificate (AOC).
Hierdoor bestaat een reëel gevaar dat Suriname de FAA Category 1-status verliest—een cruciale voorwaarde voor internationale vliegveiligheid en toekomstige uitbreidingsmogelijkheden.
Gebrek aan structurele expertise op sleutelposities
Een van de kernproblemen is het ontbreken van toegepaste, gespecialiseerde kennis in leidinggevende en technische functies.
Hoewel lokale professionals waarde toevoegen, blijkt dat de luchtvaartmaatschappij niet voldoende is toegerust om te navigeren binnen de complexe internationale regelgeving.
Daardoor worden buitenlandse experts pas ingezet om problemen op te lossen die eerder voorkomen hadden kunnen worden.
Financiële druk en inefficiënt gebruik van bestaande vloot
De schuldenlast van SLM, die enkele jaren geleden rond USD 80 miljoen lag, is inmiddels meer dan verdubbeld. Dat wijst op het ontbreken van een duurzaam bedrijfsmodel.
Daarnaast staan twee belangrijke vliegtuigen al lange tijd aan de grond:
-
ATR-42-320 (Surinaams eigendom) – circa vier jaar
-
FAW A320-200 – meer dan een jaar
Deze toestellen hadden, indien operationeel, volgens Chlumecky een substantiële bijdrage kunnen leveren aan de inkomsten en regionale positie van SLM. Het negeren van deze capaciteit is een gemiste economische kans voor het land.
Onbenutte strategische mogelijkheden in de regio
De expert wijst erop dat andere kleinere Caribische luchtvaartmaatschappijen wel succesvol wisten te opereren.
Insel Air, met 17 vliegtuigen en 28 bestemmingen, is daar een voorbeeld van.
Toen Insel Air zijn netwerk verloor, had SLM strategisch kunnen inspelen op het overnemen van routes, maar dat gebeurde niet. Volgens Chlumecky toont dit het ontbreken van een proactieve commerciële strategie.
Hoge personeelslast bij minimale vloot
Met ongeveer 500 medewerkers voor een zeer beperkte vloot wijkt SLM sterk af van internationale normen.
Ter vergelijking: gemiddeld worden 75 medewerkers per operationeel Boeing 737-toestel aangehouden.
Een grondige herstructurering van personeelsbestand, functies en kosten is volgens hem onvermijdelijk.
Een strategie waarbij de vloot wordt uitgebreid naar 8–10 operationele toestellen kan helpen de vaste kosten te spreiden en efficiënter te werken.
Voorbeelden uit de regio tonen dat herstel mogelijk is
Chlumecky benadrukt dat snel herstel wel degelijk mogelijk is, mits er competent en transparant wordt gehandeld.
-
Air Tanzania: binnen vier maanden van de EU-blacklist af
-
Mustique Airways (St. Vincent): binnen zeven maanden opnieuw goedgekeurd (destijds door Chlumecky geadviseerd)
Deze casussen tonen dat resultaatgerichte aanpak essentieel is.
Een kans om het fundament van de nationale luchtvaart te versterken
Volgens Chlumecky beschikt Suriname over talent en potentieel, maar is erkenning van de complexiteit van internationale luchtvaart noodzakelijk.
Een toekomstbestendige SLM is mogelijk als:
-
echte deskundigheid wordt ingezet op strategisch en operationeel niveau
-
beslissingen feitelijk onderbouwd zijn en niet politiek gestuurd
-
overheid, toezichthouders en onafhankelijke experts transparant samenwerken
“Suriname verdient een luchtvaartmaatschappij die zijn naam met trots draagt,” aldus Chlumecky. “Maar dat kan alleen wanneer men bereid is de noodzakelijke, soms moeilijke, maar effectieve keuzes te maken.”
Hij sluit af met een opmerkelijke constatering: “Ik heb bij meer dan 70 airlines gewerkt, maar nooit heb ik zo’n wantoestand gezien als bij de SLM.”
