Ik wilde me eigenlijk afzijdig houden van de kinderachtige, sensatiebelustheid van de zogenaamde etnische spanningen waar Suriname volgens bepaalde nietsnutten ten onder zou gaan.
Maar ik heb toch besloten om er wat over te zeggen. Bij deze dan.
Surinamers zijn verstandiger dan de sensatiebeluste, haatzaaiende nietsnutten denken. Diverse crises en vijftig jaar wanbeleid door onkundige politici hebben Surinamers wijzer gemaakt.
Ze hebben leren meelachen en meehuilen, maar begrijpen dat ze iedere keer weer voor de gek worden gehouden.
Geduldig wachten ze hun kans af om voorgoed af te rekenen met vijftig jaar rommelpolitiek die hen klein en dom wil houden, het land uit wil jagen en hen telkens weer misbruikt voor de verkiezingen.
En dus laten ze zich ook niet beetnemen door een paar nietsnutten die denken haat te kunnen zaaien en het land zo te kunnen verdelen.
“Brontjie Djari” — een beeldrijke Surinaamse uitdrukking voor een samenleving waarin alle etniciteiten samenleven als één gemeenschap — blijft springlevend, wat de politiek, de pers en een paar zieke nietsnutten u in de Surinaamse samenleving ook willen doen geloven en aanpraten.
Brontjie Djari is geen nostalgische illusie, het is een levende realiteit die dagelijkse inzet en beschermende maatregelen vergt.
Laat u niet misleiden door de opgewonden koppen of de scheldende straatschooiers. Suriname is geen laboratorium voor etnische experimenten en zal niet snel bezwijken voor de kwaadaardige retoriek van enkelen.
De ware vijand van de multiculturele harmonie is niet de buurman van een andere afkomst, maar de gifspuiters — pers, politiek en een paar gestoorde individuen. Hen moeten we ontmaskeren en overwinnen, zodat Brontjie
Djari kan blijven bloeien, nu en voor volgende generaties.
In een tijd waarin de wereld schrikt van etnische spanningen elders, is het verleidelijk om evenzeer paniekerig naar futiliteiten te kijken en te geloven dat ook Suriname op een kantelpunt staat.
Toch is het tegenovergestelde waar: Suriname heeft een gegroeide, organische samensmelting van culturen die diep verankerd is in het dagelijkse leven.
Het enige dat die fragiele harmonie bedreigt, zijn drie bronnen van vergiftiging: sensatiebeluste pers, opportunistische politiek en een handvol haatdragende individuen (ongeacht of die binnen de NDP of de VHP zitten, immers de strijd tussen deze twee partijen speelt zich alleen af voor de media; binnenskamers lachen, eten en slapen ze zelfs met elkaar).
Wie die gifdruppels bestrijdt, behoudt Brontjie Djari — en daarmee de toekomst van het land
De kracht van Suriname zit in zijn alledaagse ontmoetingen. Op straat spelen kleinkinderen van verschillende afkomst samen; in de stad deelt men maaltijden, muziek en levensgewoonten; op sociale media hangt een levendige mix van taal, humor en cultuur waarin jong en oud elkaar vinden.
Surinamers luisteren naar dezelfde rapmuziek, dansen op vergelijkbare beats, delen YouTube-trends en laten romantiek ongehinderd tussen etnische lijnen bloeien, terwijl ze zelfs af en toe samen een joint opsteken.
Deze verwevenheid is geen ideologisch project, maar een geleefde realiteit: kamers vol bloedworst en roti, Sarnami en Sranan tegen elkaar aan, kerstlichtjes en Holi-kleuren in één straat, een mandir, een synagoge en een moskee — allemaal broederlijk naast elkaar.
Brontjie Djari is zo ingebakken dat het niet zomaar door retoriek kan worden uitgewist. En geen verdwaalde politicus, sensatiebeluste nietsnut of krant kan dit veranderen.
Toch is het niet naïef om te wijzen op bedreigingen
De pers — vooral de sensatiezoekende takken — speelt vaak een vervelende rol. Krantenkoppen en onlineplatforms leven van clicks. Conflict verkoopt beter dan nuance; in het buitenland zou men zeggen: “If it bleeds, it leads.”
Het gevaar schuilt niet zozeer in het consumeren van nieuws, maar in de flamboyante manier waarop schijnbaar onbelangrijke incidenten worden opgeblazen en in etnische termen worden gegoten.
Een ruzie wordt al snel gepresenteerd als een conflict tussen groepen, een botsing tussen buren als bewijs van structurele haat.
Zo wordt het zaadje gelegd: mensen die al geïrriteerd zijn, zien bevestiging; buitenstaanders denken dat Suriname broeit.
De politiek werkt hier soms hand in hand mee.
Haatzaaien heeft niet in het voordeel van de NDP gewerkt, want Surinamers zijn niet gek.
De NDP heeft tijdens de afgelopen verkiezingen bepaalde figuren toegestaan haat te zaaien om de verkiezingen te winnen.
Veel verkiezingsemoties werden aangewakkerd door de NDP door te suggereren dat Afro-Surinamers bewust werden gepijnigd door de politiek van de VHP en daarmee de Hindostanen.
De NDP heeft hiermee bewust verdeeldheid gezaaid en moet daarvoor verantwoordelijkheid nemen en publiekelijk verantwoording afleggen.
De NDP vergat erbij te vermelden dat het de regering van Santokhi-Brunswijk was, en Brunswijk is geen Hindostaan, geen “koelie”, maar heeft meegewerkt aan noodzakelijk beleid — ook aan de imperfecties daarvan.
Dit gaf de NDP echter geen vrijbrief om dit punt uit te vergroten en via een “privéleger van NDP-trollen” de zaak te escaleren en de verkiezingsemoties te voeden.
Desondanks was de zetelwinst van de NDP slechts één. Van grote impact kan men dus niet spreken. Met andere woorden: de haatzaaierij van de NDP heeft geen forse zetelwinst opgeleverd.
Het volk haalde de schouders op en ging verder met samenleven. En dit is precies mijn punt: het volk van Suriname is niet gek. Ze plagen elkaar, maar voor ernstige haat waarmee een conflict zou kunnen ontstaan, is er geen voedingsbodem in Suriname.
Wetenschappelijk- analytisch benaderd is het volgende aan de hand
Politieke actoren die kiezers nodig hebben, spelen met identiteiten om stemmen te mobiliseren. Kleine voorvallen worden uitvergroot en verknipt tot narratieven over bedreigde belangen.
Waar echte beleidsproblemen oplossingen vereisen — werkgelegenheid, onderwijs, zorg — blijft het politieke debattenniveau steken in identiteitspolitiek en retorische oplevingen.
Daarmee ontstaat een instrumentalisering van etniciteit die moreel verwerpelijk is en maatschappelijk vergiftigt.
Het publiek raakt vermoeid en wantrouwig; de fragiele onderlinge verhoudingen worden prooi van kortzichtig opportunisme.
En dan is er een kleine groep mensen — haatdragenden, gefrustreerde individuen, soms maatschappelijke randfiguren — die het vuur aanwakkeren. Hun volume wordt vergroot door media en door politici die soms stilzwijgend profiteren.
Deze personen zijn niet representatief voor de Surinaamse samenleving, maar hun stem kan luid klinken. Hun gedrag varieert van agressieve retoriek op sociale media tot het opzoeken van conflicten in het echte leven.
Maar hun aantallen zijn klein en hun invloed moet niet worden overschat: de samenleving als geheel heeft veerkracht en gezond verstand.
Hoe ging het in andere multi-etnische landen?
Het is verhelderend om te kijken naar voorbeelden uit andere landen waar etnische spanningen escaleerden: Maleisië, Guyana en verschillende Afrikaanse landen zoals Kenia, Zimbabwe, Zuid-Afrika en Rwanda.
In Maleisië leidde een politiek en economisch beleid dat groepen systematisch bevoordeelde tot langdurige wrijvingen. Guyana kent een geschiedenis van spanningen tussen Afro-Guyanezen en Indo-Guyanezen, waaraan politieke elites en economische concurrentie bijdroegen.
En toch heeft Guyana nu, met grote voordelen voor het land, Hindostaans leiderschap geaccepteerd — nog meer dan Suriname.
In Afrika tonen de voorbeelden uiteenlopende oorzaken: in Rwanda escaleerden eeuwenoude spanningen door politieke manipulatie en genocide; in Kenia zorgden verkiezingscrisissen en competitie om grond en macht voor bloedige confrontaties; Zuid-Afrika worstelde met diepe ongelijkheden en raciale pijn uit het apartheidsverleden, wat politieke en sociale ontladingen veroorzaakte; Zimbabwe kende etnische en politieke repressie vermengd met economisch verval.
Deze casussen laten zien dat etnische botsingen meestal het resultaat zijn van structurele ongelijkheden, opportunistische leiders en institutionele zwakte — en dat ze desastreuze effecten hebben.
Suriname is anders, en maar goed ook
Dat is precies waarom Suriname geen kopie hoeft te worden van die tragedies: de context is anders. Waar andere landen worstelden met systematische uitsluiting, politieke marginalisering en economische ontbering die etnische rivaliteit aanwakkerden, ontwikkelde Suriname een complex maar werkend samenlevingsweefsel.
Etniciteit bestaat hier wel, maar wordt niet systematisch ingezet als politiek wapen door een dominante groep tegen een andere.
De alledaagse verwevenheid — huwelijken, vriendschappen, gedeelde feestdagen — creëert een sociale kost die het conflict duur en onwenselijk maakt.
Het realisme van Surinamers is een belangrijke factor.
Mensen hier kennen elkaar door en door. Plagen of jaloezie komt voor, maar algemeen gedeelde waarden overheersen: familie, gemeenschapszin en pragmatisme.
De meeste mensen zijn geen “petskoppen” in de zin van lichtgeraakt, maar eerder zuiver in emotie en eerlijk in expressie.
Als er irritatie is, wordt die vaak luchtig afgehandeld. Dit informele sociale kapitaal is van onschatbare waarde als buffer tegen escalatie.
Wat moet er gebeuren?
Ten eerste: de pers moet verantwoordelijker zijn. Journalistiek die context, nuance en de gevolgen van simplificerende framing negeert, werkt als katalysator van verdeeldheid.
Mediahuizen en journalisten moeten terug naar de kern van hun beroep: feiten checken, verhalen richten op oplossingen, niet op sensatie.
Ten tweede: politici moeten zich onthouden van het narratief van etnische polarisatie voor politiek gewin. Echte leiders bouwen bruggen en lossen problemen op; ze creëren geen vijanden om stemmen te winnen.
Ten derde: maatschappelijke initiatieven die sociale samenhang versterken — interculturele projecten, gemeenschappelijke festivals, basiseducatie over burgerzin — verdienen steun.
Conclusie
Brontjie Djari is geen romantische mythe, maar een levende werkelijkheid. Suriname’s kracht ligt in de alledaagse verwevenheid van mensen van verschillende afkomst.
De enige echte bedreiging voor die harmonie komt niet uit de buurten of van gewone burgers, maar van sensatiebeluste media, opportunistische politici en een klein groepje haatdragende individuen dat vergiftigt wat decennia van samenleven hebben opgebouwd.
Het voeden van deze sociale verwevenheid vraagt verantwoordelijkheidszin van journalisten, moreel leiderschap van politici en actieve steun voor initiatieven die verbinding versterken.
Zolang Surinamers blijven kiezen voor wederzijds respect, humor en gedeelde cultuur, zullen de pestkoppen geen toekomst hebben. Brontjie Djari moet en zal blijven bloeien — maar alleen als we gezamenlijk de gifspuiters ontmaskeren en kordaat tegengaan.
Surinamers hebben de gefrustreerde, opportunistische nietsnutters door die haat zaaien. Het bewijs wordt iedere dag weer geleverd: er is rust in de samenleving, men eet, lacht en danst iedere dag weer met elkaar. Suriname is niet kapot te krijgen, en de Brontjie Djari straalt in de tropenzon.
Voor gifspuiters in de Surinaamse Brontjie Djari is er geen plaats in de Surinaamse samenleving en gezelligheid.
Dr. Ashwin Ramcharan RO
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
