INGEZONDEN– In 1760, bijkans 100 jaar vóór de afschaffing van de slavernij in 1863, heeft een weggelopen slaaf genaamd Adyáko Benti Basiton, tezamen met andere strijders ervoor kunnen zorg dragen dat de toenmalige koloniale machthebbers moesten overgaan tot het tekenen van een vredesverdrag met de N’dyuka groep der Marrons, ook bekend als de Aucaners.
Adyáko, die in tegenstelling tot de overige weggelopen slaven, wel kon lezen en schrijven zorgde er steeds voor dat bij aanvallen op de plantages, middels het achtergelaten van briefjes aan de Hollandse militairen, de eisen tot vrijheid steeds kenbaar werden gemaakt.
Op 10 oktober 1760, werd mede vanwege dit verzet de eerste vredesakkoord getekend met de groep Aucaners en daarmee werd het recht verworven tot vrijheid en territoriale autonomie voor deze groep. Hierdoor werd het mogelijk om vaste nederzettingen te stichten.
Door in verzet te komen tegen de gevestigde orde hebben Adyáko Benti Basiton tezamen met de groep weggelopen slaven ‘ownership’ genomen over hun situatie en zorg kunnen dragen voor verbeterde leefomstandigheden.
Wat wordt bedoeld met het nemen van ‘ownership’:
Ownership staat voor een situatie waarin mensen denken en handelen als eigenaren. Ownership begint met het besef dat we een gedeelde verantwoordelijkheid hebben en verantwoordelijkheid moeten nemen over onze omstandigheden en samen moeten werken vanuit een gedachte dat wij elkander nodig hebben om plannen en doelen te kunnen realiseren.
In de theorie zijn er 3 vormen van ownership namelijk:
1. Negatieve ownership. Dit betekent dat iemand of een groep zijn ownership behoefte bevredigd ten koste van de organisatie of ten koste van het land. In dit geval is er minimale binding aanwezig met de organisatie. Het belang van de organisatie of land wordt niet voorop gesteld, maar het eigen belang en de eigen doelen.
2. Neutrale ownership. In dit geval wordt er wel gewerkt voor de organisatie, bedrijf of land, maar wordt minimale moeite gemaakt om de missie en visie te realiseren. We zien dan een soort ‘ winti wai lanti pai’ passieve mentaliteit.
3. Positieve ownership. Dit betekent dat mensen met een hoge mate van bevrediging niet alleen hun persoonlijke doelen proberen te verwezenlijken, maar ook de organisatie of algemene doelen. Bij positieve ownership is men proactief, assertief, zichtbare vaderlandsliefde en is men bereid een extra mijl te gaan voor de realisatie van de organisatie doelen oftewel doelen in het voordeel van het land en volk.
Indien een gezin, een buurt, een gemeenschap of natie geen verantwoordelijkheid of ownership neemt dan kan er een toestand van anomie of een vorm van wetteloosheid ontstaan. Volgens de socioloog Robert K. Merton wordt anomie ontwikkelt wanneer de toegang tot positieve algemeen aanvaardbare doelen wordt geblokkeerd voor groepen mensen of individuen in een gemeenschap. Het resultaat is afwijkend gedrag dat wordt gekenmerkt door rebellie, terugtrekking en zelf criminaliteit.
Anno 2022 is de vraag wat kunnen wij als Surinamers leren uit deze historisch periode bijkans 260 jaar na dato:
1. Verandering kan pas gerealiseerd worden, wanneer een persoon en of een groep personen de status quo weigeren te accepteren en positieve ownership nemen die kan leiden tot duurzame veranderingen.
2. Ware verandering kan slechts als de doelgroep begrijpt dat het belang niet slechts is voor één persoon of groep, maar nodig is voor een ieder. Medeverantwoordelijkheid dus.
3. Verandering komt wanneer wij zoals Adyáko Benti Basiton beseffen dat wij geen slachtoffers hoeven te zijn van een kleine groep die slechts gericht is op eigen economisch belang.
4. Ware vrijheid is mogelijk als wij allemaal als rechtgeaarde Surinamers ‘ positieve ownership’ nemen over ons land, ons nageslacht en over ons leven, en hierdoor gezamenlijk werken naar en strijden voor een betere toekomst.
A20 wenst de totale Surinaamse gemeenschap een gezegende Marrondag toe in de hoop dat deze dag één zal zijn van bezinning, hoop en verlangen naar een betere toekomst voor alle Surinamers ongeacht, ras, huidskleur of etnische afkomst.Take ownership. Het Kan Anders, Wan Trafas dé.
S. Gallant maakt deel uit van het freelance redactieteam van GFC Nieuws.
Voor contact: info@gfcnieuws.com
