Suriname staat al jaren voor een fundamentele uitdaging: criminaliteit loont te vaak. Niet omdat wetten ontbreken, maar omdat het afpakken van crimineel vermogen tot nu toe onvoldoende effectief was.
Met het nieuwe initiatiefwetsvoorstel voor de Wet Ontneming Wederrechtelijk Verkregen Voordeel (OWVV) lijkt daar eindelijk verandering in te komen.
Het is een ontwikkeling die hoop geeft, maar ook vraagt om waakzaamheid.
Een structureel probleem eindelijk bij de kern aangepakt
Corruptie, witwassen, drugshandel en georganiseerde misdaad vormen geen incidenten meer, maar structurele bedreigingen voor de rechtsstaat en economie.
Zolang daders hun opbrengsten kunnen behouden — veilig verstopt in vastgoed, buitenlandse rekeningen of ingewikkelde constructies — blijft misdaad aantrekkelijk.
De OWVV erkent deze realiteit en pakt het probleem bij de wortel aan: niet alleen de daad bestraffen, maar vooral het financiële voordeel ontnemen. Dat is precies waar eerdere wetgeving tekortschiet.
Van symbolische straf naar tastbare rechtvaardigheid
Wat deze wet onderscheidt, is de verschuiving van symboliek naar effectiviteit. Het Openbaar Ministerie krijgt, onder toezicht van de rechter-commissaris, de ruimte om diepgravend financieel onderzoek te doen. Niet alleen naar wat zichtbaar is, maar juist naar wat verborgen wordt gehouden.
Bankrekeningen, cryptowallets, aandelen, voertuigen en zelfs goederen die formeel op naam van derden staan, kunnen worden onderzocht wanneer aannemelijk is dat de verdachte er feitelijk over beschikt.
Dat is een noodzakelijke modernisering in een tijd waarin criminaliteit steeds internationaler en digitaler wordt.
Vermogensdiscrepantie
Een belangrijk en gevoelig, maar terecht element is het principe van vermogensdiscrepantie. Wie aantoonbaar meer bezit dan zijn legale inkomsten kunnen verklaren, zal voortaan uitleg moeten geven. Blijft die verklaring uit, dan mag worden aangenomen dat het vermogen wederrechtelijk is verkregen.
Dit vraagt om een cultuuromslag. Niet langer wegkijken bij onverklaarbare rijkdom, maar kritische vragen stellen. In een samenleving waar “rijkdom zonder verhaal” te vaak wordt genormaliseerd, is dit een krachtig signaal.
Doorbreking van het bankgeheim
Misschien het meest ingrijpende onderdeel van de wet is de doorbreking van het bankgeheim. Onder strikte voorwaarden en met rechterlijke toestemming kunnen banken, notarissen, accountants en verzekeraars worden verplicht informatie te delen.
Dat is geen aanval op privacy, maar een erkenning dat moderne witwaspraktijken niet kunnen worden bestreden met regels uit het verleden.
Tegelijkertijd is het essentieel dat deze bevoegdheden zorgvuldig worden toegepast. Transparantie, controle en rechtsbescherming moeten centraal blijven staan om misbruik te voorkomen.
Internationale aansluiting
De OWVV sluit aan bij internationale verplichtingen zoals UNCAC, UNTOC en de aanbevelingen van de FATF en CFATF. Dat is belangrijk voor Surinames internationale reputatie en financiële geloofwaardigheid.
Maar wetten op papier zijn niet genoeg. De echte test ligt in de uitvoering: deskundigheid bij opsporing, onafhankelijkheid van het Openbaar Ministerie, voldoende middelen en vooral politieke wil, ook wanneer onderzoeken dichtbij machtige kringen komen.
Hoopvol, maar niet naïef
Deze wet is een positieve en noodzakelijke stap. Ze laat zien dat er binnen De Nationale Assemblee bereidheid bestaat om structurele problemen serieus aan te pakken.
Tegelijkertijd moeten burgers blijven toezien op consequente toepassing, zonder selectiviteit of politieke inmenging.
Misdaad mag niet lonen, maar dat principe moet gelden voor iedereen, ongeacht positie, netwerk of verleden.
Als de OWVV eerlijk, professioneel en consequent wordt toegepast, kan dit het begin zijn van een nieuwe fase: waarin rechtvaardigheid niet alleen wordt uitgesproken, maar ook daadwerkelijk voelbaar wordt.
N. Mohari
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
