Geheime deals en lage transparantie bedreigen volgens Mungra economische stabiliteit

De recente ontwikkelingen rondom Suriname’s lage EITI-score, de geheimhouding van belangrijke contracten in de winningsindustrie en de verlenging van het contract van de Staatsolie-CEO zorgen voor toenemende zorgen in de samenleving.

In onderstaande analyse die DNL-voorzitter Ir. Dharmvir Mungra aan GFC Nieuws heeft toegezonden, zet hij zijn visie en zorgen uiteen over deze kwestie:

Suriname heeft in 2024 een lage score behaald bij de implementatie van de Extractive Industries Transparency Initiative (EITI)-standaarden.

In plaats van verbetering blijkt dat zelfs onze vastgoedsector onlangs op de “Blacklist” is geplaatst.

Dit betekent dat de transparantie rondom inkomsten uit de winningsindustrie, zoals olie en mijnbouw, maar ook andere sectoren ernstig tekortschiet.

Het gebrek aan duidelijke rapportage roept vragen op over hoe de regering, maar vooral het staatsbedrijf Staatsolie, omgaan met de enorme financiële stromen die uit deze sector voortkomen.

Verlies van vertrouwen in beleid

De lage EITI-score heeft directe gevolgen voor Suriname. Internationale investeerders kunnen hun vertrouwen verliezen in het bestuur van onze natuurlijke hulpbronnen, wat toekomstige investeringen kan schaden.

Bovendien blijft het inkomstenbeheer onder vuur liggen, aangezien de regering geen volledig inzicht biedt in de besteding van de middelen.

Dit zet beleidsmakers onder druk om dringend verbeteringen door te voeren en de regelgeving aan te scherpen.

Staatsolie en haar rol

Als staatsbedrijf draagt Staatsolie de verantwoordelijkheid om de gestelde transparantiestandaarden te respecteren.

Het bedrijf heeft destijds weliswaar een model Production Sharing Contract (PSC) gepresenteerd aan EITI, maar het feit dat het daadwerkelijke contract vertrouwelijk blijft, maakt het onmogelijk om te verifiëren of er afwijkingen zijn die mogelijk nadelig zijn voor Suriname.

Staatsolie beroept zich op commerciële vertrouwelijkheid, maar dit roept speculaties op over de werkelijke afspraken.

Waarom geheimhouding zorgwekkend is

In een winningsindustrie waarin miljarden omgaan, zijn de voorwaarden van een PSC cruciaal voor de verdeling van inkomsten.

Belangrijke aspecten hierbij zijn:
• Winstdeling en royalty’s: Hoeveel procent van de opbrengst gaat naar Suriname?

• Belastingvoorwaarden: Zijn er ongunstige fiscale regelingen die buitenlandse bedrijven bevoordelen?

• Milieu- en sociale verplichtingen: Is de impact op het milieu goed geregeld?

De geheimhouding van het contract betekent dat deze punten niet kunnen worden gecontroleerd door onafhankelijke instanties, waardoor Suriname mogelijk inkomsten misloopt.

Corruptie binnen Staatsolie?

Hoewel er in 2021 fraude binnen Staatsolie werd gemeld, waarbij medewerkers en dienstverleners samenwerkten om geld te ontvreemden, betekent dit niet automatisch dat het PSC zelf corrupt is.

Wel vergroot het gebrek aan transparantie de kans op misbruik, vooral als er onvoldoende controlemechanismen aanwezig zijn.

Verdachte timing van CEO-contractverlenging

Te midden van alle onduidelijkheid en twijfels over het PSC heeft de demissionaire regering besloten om op de valreep het contract van de CEO van Staatsolie te verlengen.

Deze CEO was direct betrokken bij het sluiten van het vertrouwelijke contract, wat de vraag oproept: waarom wordt iemand die verantwoordelijk is voor een omstreden contract juist in functie gehouden?

Deze timing is opmerkelijk en roept sterke vermoedens op over mogelijke belangenverstrengeling.

Is de verlenging bedoeld om verdere controle en onderzoek naar het PSC te bemoeilijken? Of om bepaalde afspraken intact te houden zonder inmenging van een nieuw bestuur?

De politieke en economische belangen achter deze beslissing verdienen daarom grondige analyse.

Conclusie

Suriname staat op een kruispunt: de lage EITI-score is een duidelijke waarschuwing dat de winningsindustrie dringend meer transparantie nodig heeft.

Zolang de overheid en Staatsolie de werkelijke contractvoorwaarden geheimhouden, zal het vertrouwen van investeerders en de bevolking verder afnemen.

Daarnaast is het besluit om de CEO aan te houden een politiek gevoelig signaal dat het probleem mogelijk dieper geworteld is dan gedacht.

Het is tijd voor verandering – voor een eerlijk en transparant beleid waarin het nationaal belang boven commerciële en politieke belangen wordt gesteld.