Wie wordt de president van Suriname?

De wil van het volk is het fundament van de democratie in Suriname.

In ons land is de democratie geworteld in een helder uitgangspunt: de persoon met de meeste stemmen krijgt de zegen van het volk en daarmee het morele en politieke mandaat om het land te leiden.

Deze wil van het volk is doorslaggevend en moet te allen tijde worden gerespecteerd door politieke partijen, instituties en maatschappelijke actoren.

Uit het verleden blijkt dat politieke partijen zich doorgaans schikken naar de keuze van het volk. Wanneer een kandidaat de meeste stemmen behaalt, wordt dat binnen partijen erkend als een legitieme aanwijzing van leiderschap en vertrouwen.

Het is de stem van het volk die telt, niet alleen de partijstructuur of de formele hiërarchie.

Toch klinken er zo nu en dan geluiden die deze realiteit proberen te ondermijnen door te stellen dat een zetel of de stemmen “eigendom” zouden zijn van de partij en niet van de persoon die deze via voorkeur behaalde.

Los van de juridische haarkloverijen die daarmee gepaard gaan, is de feitelijke en maatschappelijke realiteit dat het vertrouwen in politieke partijen in Suriname sterk is afgenomen.

Het volk zoekt in toenemende mate naar integere individuen met visie en charisma, mensen die vertrouwen uitstralen en een gevoel van hoop en richting bieden.

Het zou dan ook niet verbazen als bij de komende verkiezingen tachtig procent van de stemmers hun keuze baseert op het individu in plaats van de partij.

Slechts een kleine minderheid, wellicht twintig procent, stemt nog uit pure partijtrouw. Zelfs binnen deze groep gaat de voorkeur vaak uit naar een specifieke kandidaat van de partij, eerder dan naar de partij op zich.

Daarom maakt het aftrekken van zogenaamde “partijstemmen” bij een individu weinig verschil in de uitkomst. Het hele kandidatenveld ondervindt immers dezelfde dynamiek.

Uiteindelijk blijft de persoon met het meeste draagvlak gemeten in het aantal stemmen overeind als de natuurlijke leider. Dat is de ware geest van democratie.

Wanneer een partij desondanks zou proberen om buiten de wil van het volk om een willekeurige lobbyist of partijfunctionaris via de achterdeur naar voren te schuiven als presidentskandidaat, dan mag die partij rekenen op stevige maatschappelijke tegenwind.

Niet alleen uit het volk, maar ook vanuit het bedrijfsleven, de media en het maatschappelijk middenveld. In een gezonde democratie is dergelijk ondemocratisch gedrag onacceptabel en zal het ongetwijfeld op hevige kritiek stuiten.

De geschiedenis leert ons bovendien dat partijvoorzitterschap op zichzelf geen garantie is voor het presidentschap. Integendeel, het waren juist degenen met aantoonbaar draagvlak in de samenleving die het hoogste ambt mochten bekleden.

Denk aan Desi Bouterse, die niet president werd omdat hij voorzitter was, maar omdat hij het vertrouwen van het volk genoot, uitgedrukt in het aantal stemmen dat hij wist te behalen. Hetzelfde kan gezegd worden van gewezen president Ronald Venetiaan evenals premier Johan Adolf Pengel.

Democratie in Suriname draait om vertrouwen. En vertrouwen komt van het volk, niet van de vergadertafels. Dat is en blijft de ongeschreven maar krachtige wet van de republiek.

S. Cruden