Wereldwijde kritiek op Samoa-overeenkomst neemt toe, EU-steun verstrengeld met sociale en moreel-ethische beleidskeuzes

In de nasleep van de recent in werking getreden Samoa overeenkomst tussen de Europese Unie (EU) en bepaalde ACP-landen, waaronder Suriname, groeit wereldwijd de kritiek op het verdrag.

Centraal in de controverse staat de opmerkelijke verstrengeling van economische steun van de EU met sociaal en moreel-ethisch beleid, met name op het gebied van seksuele voorlichting, abortus, homoseksualiteit, en transgenderisme.

Het verdrag, dat op 1 januari 2024 voorlopig van kracht ging, heeft organisaties en landen doen opschrikken vanwege de voorwaarden die de EU aan de economische steun heeft gekoppeld.

Een duidelijk standpunt is ingenomen door de Stichting Evangelie Centrum Suriname, die met verbijstering reageerde op de inmenging van de EU in de soevereiniteit van Suriname en de opgelegde moreel-ethische verplichtingen.

Een van de voornaamste bezwaren is de dwingende eis van de EU om linkse sociale en economische prioriteiten te omarmen, waaronder uitgebreide seksuele voorlichting, abortus, homoseksualiteit, en transgenderisme.

Deze controversiële eisen hebben wereldwijd felle kritiek uitgelokt vanwege de inbreuk op nationale autonomie en de promotie van beleid dat niet overal even breed gedragen wordt.

De Stichting Evangelie Centrum Suriname staat niet alleen in haar verzet tegen de Samoa overeenkomst. Organisaties zoals de Interreligieuze Raad, de Volle Evangelie en Pinkster Gemeente en Bedieningen Suriname, en het Netwerk Christen Professionals hebben president Chan Santokhi opgeroepen de ondertekening van het verdrag te heroverwegen.

Het verzet wordt verder gevoed door het feit dat de overeenkomst niet beperkt blijft tot louter economische samenwerking.

Het omvat ook moreel-ethische aangelegenheden, waardoor de EU haar agenda voor abortus en LGBT-rechten probeert op te leggen aan de ACP-landen, zonder dat deze landen hierin inspraak hebben.

De wereldwijde kritiek richt zich op de vermeende ‘bait and switch’-tactieken die zijn toegepast bij het omvormen van een handels- en economische overeenkomst tot een instrument voor sociaal beleid.

Sharon Slater, voorzitster van Family Watch International, waarschuwt voor het gebruik van verdragsrecht om afwijkende seksuele en sociale waarden van de EU aan de ACP-landen op te dringen.

De kritiek op de Samoa-overeenkomst heeft geleid tot heroverwegingen in verschillende landen over de ratificatie ervan.

Zorgen over de inbreuk op nationale soevereiniteit en de mogelijke implementatie van controversieel sociaal beleid als voorwaarde voor samenwerking met de EU hebben geleid tot een complex debat dat de komende tijd ongetwijfeld zal voortduren.