Een diepgaande analyse van de Surinaamse crisis en de rol van politieke incompetentie leert het volgende. Nog even en Suriname staat weer, ja weer onder leiding van NDP, op de rand van de afgrond.
Na 50 jaar onafhankelijkheid is het land verwikkeld in een diepe economische, sociale en politieke crisis.
De vraag die iedereen zich stelt, is: hoe kon het zo ver komen? Een belangrijke verklaring ligt in het Dunning-Kruger effect, het psychologische fenomeen waarbij mensen met beperkte kennis of vaardigheden hun eigen incompetentie niet herkennen en juist denken dat ze uitstekend presteren.
In de Surinaamse politiek lijkt dit effect decennialang de boventoon te hebben gevoerd, met desastreuze gevolgen voor het land en zijn bevolking.
De eerste misstap: de onafhankelijkheid en het West-Suriname project
Suriname werd op 25 november 1975 onafhankelijk van Nederland, een moment dat met veel hoop en optimisme werd ontvangen.
Maar al snel bleek dat de politieke leiders niet over de nodige expertise beschikten om een land te besturen. Een van de eerste grote misstappen was het West-Suriname project, een ambitieus plan om de rijke bauxietreserves in het westen van het land te exploiteren.
Het project werd echter gekenmerkt door slecht management, corruptie, operationele- en haalbaarheidsdromen en dus en grootheidswaanzin. In plaats van economische groei te stimuleren, leidde het tot enorme schulden en ecologische schade. Het was een eerste teken dat de Surinaamse politici hun eigen onkunde niet onderkenden.
De coup van 1980: Bouterse en de opkomst van de narcostaat
De situatie verslechterde drastisch met de staatsgreep van 1980, geleid door Desi Bouterse. Onder het mom van “revolutie” nam hij de macht over, maar al snel bleek dat Bouterse en zijn regime meer geïnteresseerd waren in persoonlijk gewin dan in het welzijn van het land.
De beruchte 8 decembermoorden van 1982, waarbij vijftien tegenstanders van het regime werden geëxecuteerd, markeerden een donker hoofdstuk in de Surinaamse geschiedenis.
Nederland en de rest van de beschaafde wereld verbraken de banden met het land en in isolement moest gegeven het Bouterse’s regime werd steeds meer afhankelijk van de Colombiaanse drugshandel, waardoor Suriname veranderde in een narcostaat onder de gegeven omstandigheden van het “Dunning-Kruger effect”.
De politieke leiders waren niet in staat om de ernst van de situatie in te zien, en het land zonk steeds dieper weg in corruptie en criminaliteit met als hoogste punt de schulden crisis die in 2020 werd dorgegeven als een warme worst aan de regering Santokhi-Brunswijk.
Suriname was in alle facetten in 2020 compleet failliet! Generaties Surinamers waren verwoest, Suriname had een D-status, was in default! Santokhi-Brunswijk heeft het land met de IMF truck uit de sloot getrokken, en Santokhi-Brunswijk werd weggestemd!
Dit is het bewijs dat ook het volk van Suriname niet alleen aan Miasma lijdt maar ook aan het Dunning-Kruger effect!
De devaluaties van de Surinaamse dollar: een chronologie van wanbeleid
Een van de meest zichtbare gevolgen van het politieke wanbeleid is de reeks munt-herwaarderingen die Suriname heeft doorgemaakt.
Hieronder volgt een chronologisch overzicht van de belangrijkste devaluatiemomenten, die elk een duidelijk beeld schetsen van het gebrek aan economisch inzicht en verantwoordelijk beleid.
De Surinaamse dollar (SRD), sinds 1 januari 2004 het officiële betaalmiddel van Suriname, heeft in de afgelopen twee decennia een dramatische devaluatie doorgemaakt.
Waar de munt ooit werd geïntroduceerd als een symbool van economische stabiliteit, is hij nu een teken van de diepe crisis waarin het land verkeert.
De SRD heeft in korte tijd een groot deel van zijn waarde verloren, en de gevolgen zijn voor de Surinaamse bevolking voelbaar in elke sector van de economie. De waardeverlies van Suriname is recent nog op 10% gesteld door het Suriname’s Centrale bureau voor de Statistiek (CBS).
De introductie van de Surinaamse dollar, 3 nullen geschrapt
De Surinaamse dollar verving in 2004 de Surinaamse gulden, waarbij drie nullen werden geschrapt. Duizend Surinaamse gulden werd zo één Surinaamse dollar.
De overgang was bedoeld om de economie te vereenvoudigen en te stabiliseren, maar al snel bleek dat de nieuwe munt niet immuun was voor de economische problemen die Suriname al decennialang teisterden.
De munt werd aanvankelijk ondersteund door een vaste wisselkoers van 2,70 SRD per Amerikaanse dollar (USD), een beleid dat werd gehandhaafd tot februari 2011. Daarna werd de koers aangepast naar 3,30 SRD per USD, maar zelfs deze aanpassing bleek onvoldoende om de economische problemen het hoofd te bieden.
De eerste grote devaluatie, onder regering Bouterse: 2015
In november 2015 werd de Surinaamse dollar met 20% gedevalueerd, waardoor de officiële koers steeg naar 3,96 SRD per USD.
Deze devaluatie was het gevolg van dalende inkomsten uit olie en goud, twee van de belangrijkste exportproducten van Suriname, en de grote uitgaven van de overheid. De vraag naar de Amerikaanse dollar was zo groot geworden dat de waarde van de Surinaamse dollar niet langer kon worden gehandhaafd.
Op de zwarte markt werd op dat moment al rond de 4,30 SRD per USD betaald, wat aantoonde dat de officiële koers niet langer realistisch was. De Centrale Bank van Suriname (CBvS) probeerde de situatie te stabiliseren, maar de economische fundamenten waren te zwak om een duurzame oplossing te bieden.
De ontkoppeling van de munt onder regering Bouterse: 2016
Op 7 februari 2016 maakte de CBvS bekend dat de Surinaamse dollar zou worden ontkoppeld van de Amerikaanse dollar.
Deze maatregel was bedoeld om de munt meer flexibiliteit te geven, maar het resultaat was een verdere devaluatie. Tussen november 2015 en maart 2016 daalde de koers van de SRD met 40%, naar 5,7 SRD per USD.
Om de wisselkoers te bepalen, introduceerde de CBvS een systeem van valutaveilingen, waarbij de koers tot stand kwam op basis van vraag en aanbod. De eerste veiling vond plaats op 22 maart 2016, en tegen het einde van het jaar was de koers gestabiliseerd op 7,50 SRD per USD.
De dramatische noodzakelijk devaluatie van 2020 door het beleid van regering Bouterse
De volgende grote klap kwam in 2020, toen de wisselkoers bijna gehalveerd werd. De oude koers van 7,52 SRD per USD werd vervangen door een unificatiekoers van 14,018 SRD per USD (aankoop) en 14,29 SRD per USD (verkoop).
Deze drastische maatregel was het gevolg van overleg tussen de CBvS en het ministerie van Financiën en Planning, maar de gevolgen voor de bevolking waren desastreus.
De inflatie schoot omhoog, en de prijzen van basisgoederen stegen exponentieel. De gemiddelde wisselkoers in 2020 was 9,3 SRD per USD, maar in 2021 was dit al gestegen naar 19,24 SRD per USD, en in 2022 naar 24,71 SRD per USD.
In 2024 bereikte de koers een nieuw dieptepunt van 34,75 SRD per USD, wat aantoont dat de Surinaamse dollar nog steeds in vrije val is.
De gevolgen voor de Surinaamse bevolking
De devaluaties hebben diepgaande gevolgen gehad voor de Surinaamse bevolking. De inflatie schommelt sinds de coronacrisis rond de 50%, en de prijzen van basisgoederen zijn explosief gestegen.
Een buskaartje werd in drie jaar tijd zeven keer zo duur, en voedselprijzen verviervoudigden. De levensstandaard van de gemiddelde Surinamer is drastisch gedaald, en armoede is wijdverbreid.
Het sociaal maatschappelijk mislukte IMF-traject onder Santokhi-Brunswijk
Ook in recentere jaren blijft het patroon van wanbeleid zich herhalen. Onder het bewind van president Chan Santokhi en vicepresident Ronnie Brunswijk werd een IMF-programma opgestart om de economie te stabiliseren.
Maar ook hier bleek dat de politieke leiders niet over de nodige expertise beschikten om het programma succesvol uit te voeren. Het IMF-programma werd gekenmerkt door slechte implementatie, corruptie en een gebrek aan transparantie. In plaats van de economie te redden, leidde het tot nog meer armoede en ontevredenheid onder de bevolking.
Simons-Rusland: herhaling van wanbeleid en Friends en Family
Nu, onder het nieuwe bewind van president Simons en vicepresident Rusland, lijkt hetzelfde patroon zich te herhalen. President Simons “Kinki” het systeem niet.
De benoeming van haar vriendinnetje Mevrouw Wijdeman, de zoveelste “assurantieverkoopster”, want Suriname kan alleen ministers van Financiën produceren met een “assurantie” achtergrond.
Ook de President van de Central Bank van Suriname Roemer komt uit de “assurantie/verzekeringswereld”. En zo blijven friends en family regeren en blijft incompetentie regeren.
Er zijn weinig tekenen dat de nieuwe leiders hebben geleerd van de fouten uit het verleden. In plaats daarvan lijkt het Dunning-Kruger effect opnieuw zijn intrede te doen: politici die denken dat ze het land kunnen redden met simplistische oplossingen, terwijl ze de complexiteit van de problemen onderschatten. De verwachting is dat Suriname onder dit bewind verder zal afglijden in crisis.
Conclusie
Suriname’s 50 jaar wanbeleid kan worden verklaard door het Dunning-Kruger effect: politici die hun eigen incompetentie niet herkennen en denken dat ze het land kunnen besturen, terwijl ze de complexiteit van de problemen volledig onderschatten.
Van het mislukte West-Suriname project tot de opkomst van de narcostaat onder Bouterse, en van de mislukte IMF-onderhandelingen en programma uitvoering onder Santokhi-Brunswijk tot het onvermijdelijke wanbeleid van Simons-Rusland: Suriname rolt van crisis naar crisis.
Het is tijd voor een nieuwe generatie leiders die wel over de nodige expertise beschikken en die de problemen van het land serieus nemen.
Anders blijft Suriname gevangen in een vicieuze cirkel van wanbeleid en incompetentie, met alle gevolgen van dien voor het volk.
De Surinaamse dollar mag dan wel het officiële betaalmiddel zijn, maar zonder verantwoordelijk beleid zal hij zijn waarde blijven verliezen, net als het vertrouwen van de bevolking in haar leiders.
Dr. Ashwin Ramcharan RO
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via [email protected] of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
