Politieke immuniteit blijft in Suriname een onderwerp dat vaak tot discussie leidt, maar in de praktijk door velen niet volledig wordt begrepen.
In een gesprek met GFC Nieuws gaf columnist Kenneth Niekoop een heldere uitleg over welke functies in het land deze bijzondere bescherming genieten en wat dat in de praktijk betekent.
Volgens hem is politieke immuniteit bedoeld om hoge functionarissen te beschermen tegen strafrechtelijke of civiele vervolging voor handelingen die direct verband houden met hun ambt.
“Het gaat er niet om iemand een vrijbrief te geven,” zegt hij, “maar om te zorgen dat cruciale staatsfuncties zonder onnodige druk of politieke intimidatie kunnen functioneren.”
In Suriname vallen onder andere de president en vicepresident onder deze regeling.
Artikel 106 van de Grondwet bepaalt dat zij alleen vervolgd kunnen worden via het Staats Gerechtshof, en uitsluitend bij ernstige ambtsmisdrijven.
Leden van De Nationale Assemblée (DNA) genieten onschendbaarheid voor wat zij in het parlement zeggen of stemmen. Voor vervolging buiten hun functie om is toestemming van de DNA nodig, tenzij zij op heterdaad worden betrapt.
Ook ministers vallen deels onder deze bescherming, evenals rechters en leden van het Openbaar Ministerie, die onafhankelijk moeten kunnen functioneren.
Hoewel dit voor rechters formeel geen politieke immuniteit is, zorgt het er wel voor dat zij niet zomaar vervolgd kunnen worden voor beslissingen in hun ambt, tenzij sprake is van grove nalatigheid of opzet.
Niekoop benadrukt dat immuniteit geen vrijstelling van de wet is. Zodra de bescherming wordt opgeheven, gelden voor de betrokkenen dezelfde regels als voor elke andere burger.
Toch kan het opheffen van immuniteit politiek gevoelig zijn en veel tijd in beslag nemen.
Zijn analyse maakt duidelijk dat politieke immuniteit draait om een precair evenwicht: het beschermen van staatsfuncties, zonder het principe los te laten dat uiteindelijk niemand boven de wet staat.