Van der San luidt de noodklok over samenstelling stembureaus en risico op stemfraude

In aanloop naar de verkiezingen in Suriname op zondag 25 mei, waarschuwt bestuurskundige Eugène van der San opnieuw voor ernstige tekortkomingen in het verkiezingsproces.

In dit tweede deel over het vertrouwensbeginsel richt hij zich specifiek op de samenstelling van de stembureaus.

Van der San laat aan GFC Nieuws weten dat transparantie en integriteit van groot belang is om het vertrouwen van de samenleving in eerlijke verkiezingen te waarborgen.

Met nog slechts zes dagen te gaan uit hij zijn bezorgdheid over recente ontwikkelingen, waaronder het massaal afhaken van voorgeselecteerde stembureauleden in Paramaribo.

Hij wijst op het risico dat hierdoor het verkiezingsproces ernstig kan worden ondermijnd. Daarbij zet hij vraagtekens bij de manier waarop benoemingen plaatsvinden en bij het ontbreken van betrokkenheid van politieke partijen bij de samenstelling van stembureaus, een praktijk die volgens hem juist bedoeld is om fraude tegen te gaan.

Van der San waarschuwt dat als er niet wordt ingegrepen, Suriname afglijdt naar toestanden zoals die eerder in Venezuela zijn waargenomen.

Zijn analyse is een oproep tot waakzaamheid en het serieus nemen van wettelijke en ethische waarborgen rond de verkiezingen.

Hieronder zijn schrijven.

Het vertrouwensbeginsel Deel II!
Aansluitend op het vertrouwensbeginsel met betrekking tot het echte werk waarover geschreven is n.l. de samenstelling van de stembureaus was eerder al erop gewezen, dat daar het accent moet worden gelegd op “de integriteit en transparantie van het verkiezingsproces”.

Welnu; wij zijn nog 6 dagen verwijderd van de dag der stemming en als ik de bewegingen van de laatste dagen volg m.b.t. de samen- stelling van de stembureaus en de mededelingen van de verkiezingsorganisatoren, dan mogen wij het ergste verwachten.

Ingevolge het Kiesbesluit: Om tot waarnemend voorzitter van een stembureau benoemd te worden gelden de volgende minimale vereisten:
a. tenminste een afgeronde middelbare opleiding,
b. de Surinaamse Nationaliteit bezitten,
c. ingezetene zijn van Suriname,
d. de leeftijd van minimaal 25 hebben bereikt en tenminste 1 keer als lid bij een verkiezing moet hebben gefungeerd.
Voorts geldt voor een lid als vereiste; tenminste een afgeronde middelbare opleiding en de overige eisen voor de waarnemend voorzitter en tenminste 1 verkiezing als plaatsvervangend lid hebben gefungeerd. U begrijpt dat de eisen voor een voorzitter hoger liggen.

Verder is verplicht en gebruikelijk dat de benoeming van stembureaupersoneel, na de beëdiging van de leden de samenstelling, althans de beschikking, terstond wordt gepubliceerd in het advertentieblad van de overheid, met naam en de te vervullen functies.

Wanneer wij vernemen van de onderminister van Binnenlandse, die ooit ook minister van Binnenlandse Zaken is geweest over de volle vijf jaren en nu belast is met de organisatie van de verkiezingen, dat meer dan 600 personen van de voorgeselecteerde kandidaten bestemd voor de stembureaus in het bijzonder van Paramaribo hebben afgezegd, dan is dat voor mij geen toeval.

Wij hadden eerder erop gewezen dat het bestendig gebruik was, dat stembureaupersoneel wordt benoemd en samengesteld in overeenstemming en met medeweten van de politieke partijen die participeren in De Nationale Assemblee.

Deze constructie is niet zondermeer. Dit om te voorkomen dat tijdens de stemopname m.a.w. bij het tellen van de stembiljetten frauduleuze handelingen kunnen plaatsvinden.

De voorzitter met slechts één lid, kan al de aanwezigen misleiden, en op een eenvoudige manier knoeien met de in te vullen modellen. Dat een proces-verbaal over de uitslag van de stemming (telling) ter plekke moet worden aangeplakt geeft geen garantie dat niet kan worden geknoeid, omdat daaruit de subtiele werkwijze niet zal blijken.

Het is toch frappant dat juist in Paramaribo de geselecteerde personen zich plotseling hebben teruggetrokken en de onderminister doodleuk komt verklaren, dat de mensen normaal zullen worden uitbetaald, terwijl er sprake van wanprestatie aan de orde is.

Ik behoor niet tot de naïevelingen die denken dat als het verkeerd loopt zij weer naar de rechter kunnen stappen. Het is niet uitgesloten dat wij na de stemming en telling op zondag 25 mei a.s. dan Venezolaanse toestanden hier krijgen.