De toelatingsvergadering van De Nationale Assemblée op zondag 29 juni 2025 heeft pijnlijk blootgelegd dat het huidige proces voor de installatie van parlementariërs – zoals vastgelegd in de artikelen 65 tot en met 67 van de Grondwet – dringend aan hervorming toe is.
Een vergadering die gepland stond voor 10.00 uur ’s ochtends, eindigde pas rond 18.00 uur ’s avonds; bijna acht uur lang. Dat is niet alleen inefficiënt, maar het ondermijnt ook het vertrouwen in de ordentelijkheid van het hoogste wetgevende orgaan van de Republiek Suriname.
Grondwettelijke basis
Volgens artikel 66 van de Grondwet dient De Nationale Assemblée binnen dertig dagen na de verkiezingen bijeen te komen om onder leiding van het oudste lid:
de geloofsbrieven van nieuwgekozen leden te onderzoeken;
geschillen over deze brieven of over de verkiezingen te behandelen;
en vervolgens over te gaan tot beëdiging en de verkiezing van de voorzitter en vicevoorzitter.
Artikel 67 lid 1 bepaalt dat het oudste lid eerst de eed aflegt in handen van de president, daarna de overige vijftig leden beëdigt, waarna de voorzitter en vicevoorzitter gekozen worden.
Artikel 65 bevat de eedsformule die leden moeten afleggen bij aanvaarding van hun ambt. Het is een plechtige, moreel en constitutioneel bindende belofte aan het volk van Suriname. De inhoud daarvan laat niets aan de verbeelding over:
“Ik zweer (beloof), dat ik het ambt van Assembléelid nauwgezet zal vervullen. Ik zweer (beloof) het welzijn van Suriname naar mijn beste vermogen te bevorderen…”
Maar wat als die eed wordt afgelegd vóórdat het parlement formeel en naar behoren heeft vastgesteld dat het lid legitiem verkozen is? Wat als blijkt dat zijn of haar geloofsbrieven toch onregelmatigheden bevatten die niet te overzien zijn en het lid op grond daarvan niet kan worden toegelaten?
Onlogische volgorde: eed vóór onderzoek
De kern van het probleem ligt in de volgorde van handelingen. De huidige procedure:
laat leden eerst de eed of belofte afleggen;
en pas daarna wordt onderzocht of hun stukken correct en rechtsgeldig zijn.
Dat betekent dat iemand formeel beëdigd wordt als volksvertegenwoordiger, terwijl het juridisch nog onduidelijk is of die persoon überhaupt toelaatbaar is tot het parlement.
Deze volgorde lijkt logisch strijdig én gevaarlijk in termen van rechtsstatelijke betrouwbaarheid.
Want hoe verhoudt dit zich tot de plechtigheid en verantwoordelijkheid van de eedsformule, waarin men onder andere belooft “het welzijn van Suriname naar beste vermogen te bevorderen” en het ambt van Assembleelid nauwgezet te zullen vervullen?
De eed suggereert dat een lid reeds is toegelaten. Dit creëert verwarring.
Wat gebeurt er als een beëdigd lid na het onderzoek van de geloofsbrieven wordt afgewezen?
Voor het betrokken lid betekent het een publieke vernedering en reputatieschade.
Het ondermijnt ook de geloofwaardigheid van het DNA als instituut: een parlement dat mogelijk niet-legitieme leden beëdigt, verliest gezag.
UMA Legal Aid & Marketing pleit voor een herziening van de procedure en stelt het volgende voor:
Onderzoek geloofsbrieven vóór beëdiging
Een commissie samengesteld uit leden van het aftredende parlement (coalitie en oppositie) onderzoekt 48 tot 72 uur voor de installatievergadering de geloofsbrieven van de nieuwgekozen leden.
Verslaglegging en transparantie
De commissie presenteert haar bevindingen uiterlijk één dag voor de installatie, zodat de vergadering ordelijk kan verlopen en eventuele correcties tijdig kunnen worden aangebracht.
De plechtige woorden in de eedsformule (artikel 65) – “Ik zweer (beloof), dat ik het ambt van Assembléelid nauwgezet zal vervullen. Ik zweer (beloof) trouw aan de Republiek Suriname” – kunnen pas werkelijk betekenisvol zijn wanneer zij worden uitgesproken door iemand die door een transparant, ordentelijk en juridisch sluitend proces is toegelaten tot het parlement.
UMA Legal Aid & Marketing roept daarom het nieuw verkozen parlement op om deze procedurele kwetsbaarheden onder de loep te nemen en voorstellen tot modernisering en verduidelijking in overweging te nemen. De constitutionele vergadering van afgelopen zondag was tijdrovend, vermoeiend, omslachtig en onduidelijk.
PS: UMA spreekt haar ernstige zorg uit over het gedrag van bepaalde parlementariërs die hun stembriefje publiekelijk hebben getoond. Een gezonde samenwerking dient gebaseerd te zijn op wederzijds vertrouwen en mag niet onder druk tot stand komen. Het is van groot belang dat bestaande regels en procedures worden gerespecteerd, juist om betrouwbaarheid en integriteit binnen het democratisch proces te waarborgen.
UMA Legal Aid & Marketing
Dit artikel betreft een ingezonden opiniestuk. Voor de publicatie van ingezonden artikelen hanteren wij specifieke voorwaarden. Voor meer informatie of om zelf een ingezonden bericht te sturen, kunt u contact opnemen via info@gfcnieuws.com of direct via WhatsApp.
Let op: Publicatie van opiniestukken houdt niet in dat GFC Nieuws het eens is met de inhoud
