Het was ooit pure sciencefiction, maar zou nu volgens sommige experts binnen de 20 jaar realiteit kunnen zijn: een bemande missie naar de planeet Mars en een eerste menselijke nederzetting in de ruimte. Een dergelijke onderneming zou echter op meer uitdagingen kunnen stuiten dan gedacht en een van de grote problemen zou in onze voortplanting kunnen liggen.
Dat staat te lezen in een paper die gepubliceerd werd in het juninummer van het wetenschappelijk tijdschrift Futures. De onderzoekers schrijven daarin dat ze ervan uit gaan dat de eerste mensen op Mars zich zullen moeten voortplanten als ze van de missie een succes op lange termijn willen maken. Ze analyseerden daarom een aantal van de sociale, ethische, medische en biologische barrières waar we tegenop zouden kunnen lopen als we kinderen proberen te krijgen in de ruimte.
Op aarde kunnen we lucht inademen en water drinken, twee essentiële bouwstenen voor menselijk leven. De atmosfeer beschermt ons tegen schadelijke stralingen uit de ruimte en de zwaartekracht oefent een bepaalde druk op ons lichaam uit, waaronder we functioneren.
De omgeving in de ruimte en op Mars is echter compleet anders. Zo is het lang niet duidelijk of het überhaupt mogelijk is om kinderen te verwekken in de ruimte. En mocht het kunnen, dan zullen alle effecten die mensen ondervinden ook een impact hebben op een foetus of een ontwikkelend kind.
Zo weten we dat astronauten die lange tijd doorbrengen in het internationaal ruimtestation ISS langer worden en last krijgen van het verschuiven van lichaamsvocht door de afwezigheid van de zwaartekracht. Dat laatste kan onder meer resulteren in een slechter zicht. Beenderen worden minder dicht en spieren kunnen wegkwijnen. En dan hebben we het nog niet over de straling gehad. Die heeft een impact op ons DNA en kan het risico op kanker vergroten.
De onderzoekers gaan zelfs nog een stapje verder door zich af te vragen of er op termijn niet een compleet nieuw soort mens gecreëerd zal of moet worden. Een soort mens dat er helemaal anders zou kunnen uitzien. Groter door de minder sterke zwaartekracht, bijvoorbeeld. Een soort mens dat dan weer niet meer goed op Aarde zal kunnen leven. Volgens de auteurs is het onwaarschijnlijk dat dit natuurlijk zal gebeuren, maar het kan wel als de mens zijn soortgenoten zou gaan aanpassen op genetisch vlak om beter te kunnen overleven in de ruimte.