Deskundigen, onder wie epidemioloog Ingrid Krishnadath, PhD, van de ADEK, benadrukken dat Surinamers in werkelijkheid veel minder groente en vezels binnenkrijgen dan vaak wordt aangenomen.
Op papier kent de Surinaamse keuken een grote variatie aan groenten, maar in de dagelijkse praktijk vallen de porties klein uit en domineren witte rijst, wit brood, bami en zoete dranken.
Uit onderzoek blijkt dat dit patroon sterk samenhangt met hoge percentages overgewicht, diabetes en hart en vaatziekten.
Wat zeggen de onderzoeken?
Een grote bevolkingsstudie in Suriname, uitgevoerd onder bijna 5748 mensen van 15 tot 64 jaar, laat een duidelijk beeld zien.
Dit onderzoek, gepubliceerd in het International Journal of Public Health onder de titel Adequate and excessive food consumption in Suriname, toont dat slechts 6,4 procent voldoet aan een gezond voedingspatroon dat volgens de WHO voldoende groente, fruit en volkoren bevat.
Tegelijkertijd valt 21,9 procent in de categorie met een “excessief” eetpatroon, gekenmerkt door veel snacks, fastfood, zoetigheid, frisdrank en extra zout. Daarmee ontstaat een voedingsprofiel dat niet alleen energierijk is, maar ook arm aan vezels.
Veel witte granen, weinig volkoren
Beschrijving van het Surinaamse eetgedrag laat zien dat witte granen veruit de boventoon voeren: wit brood, witte rijst, bami en roti van wit meel.
Zoet beleg of zoete dranken bij het ontbijt zijn gebruikelijk, waardoor de dag begint met snelle koolhydraten en weinig voedingsvezels.
Hoewel traditionele Surinaamse gerechten volop groenten kennen, zoals kousenband, boulanger, antroewa, sopropo en bladgroenten, wordt in veel huishoudens de verhouding scheef: veel rijst en vlees, weinig groente op het bord.
Gezondheidseffecten zichtbaar in de cijfers
De voedingspatronen sluiten aan bij gezondheidsdata in Suriname. Zo heeft 36,7 procent van de vrouwen obesitas, bij mannen is dat 21,5 procent. Diabetes komt voor bij 15,4 procent van de vrouwen en 12,5 procent van de mannen. De combinatie van bewerkte koolhydraten, suiker en lage vezelinname past precies bij deze uitkomsten.
Surinamers in Nederland doen het iets beter, maar nog steeds onvoldoende
Uit HELIUS en RIVM onderzoeken blijkt dat Surinamers in Nederland gemiddeld minder vezels binnenkrijgen dan autochtone Nederlanders. Zij eten relatief weinig volkoren, weinig groente en fruit en vaker frisdrank.
Ondanks de ruime beschikbaarheid van volkorenproducten blijft het Surinaamse eetpatroon vaak behouden. Ook werd bij Surinaamse Amsterdammers gemeld dat hun groente en fruitconsumptie lager was dan verwacht.
Nederlandse context: beter, maar ook onder de norm
In Nederland ligt de gemiddelde vezelinname rond 21 gram per dag, terwijl de aanbeveling 30 tot 40 gram is.
Mannen zitten rond 23 gram, vrouwen rond 18 gram. De hogere inname komt vooral door volkorenbrood en ontbijtgranen, maar ook Nederlanders halen de norm niet.
