Hart- en vaatziekten zijn vandaag de dag nog steeds de belangrijkste doodsoorzaak en invaliditeit in de wereld. De meest voorkomende hart- en vaatziekten zijn coronaire hartziekten (bijvoorbeeld een hartaanval) en cerebrovasculaire aandoeningen (bijvoorbeeld een beroerte).
Het beheersen van de belangrijkste risicofactoren zoals voeding, lichaamsbeweging, tabaksgebruik en bloeddruk kan het risico op hart- en vaatziekten verminderen. Daar wordt elk jaar op 29 september, Wereld Hartdag, de aandacht voor gevraagd. Volgens de Wereld Hart Federatie overlijden elk jaar 17.5 miljoen mensen aan hart- en vaatziekten. Dat is goed voor 31% van alle sterfgevallen. Eén op de tien personen in de leeftijdsgroep 30-70 jaar oud sterft aan een hart- of vaatziekte.
Belangrijkste doodsoorzaak Suriname
Hart- en vaatziekten zijn ook in Suriname doodsoorzaak nummer één: Ruim 26% van alle overlijdensgevallen is te wijten cardiovasculaire aandoeningen. Belangrijke risicofactoren zijn hypertensie en overgewicht, twee aandoeningen die in Suriname steeds meer reden tot bezorgdheid geven, zoals blijkt uit het Nationaal NCD “STEPS” Onderzoek Suriname.
Bij 5.752 mensen van 15 tot 65 jaar zijn gewicht, lengte, bloeddruk en bloedsuiker gemeten, terwijl ook hun cholesterol is bepaald. Overgewicht en obesitas komen voor bij 47% van de mannen en 63% van de vrouwen, terwijl gemiddeld één op de vijf personen een verhoogde bloeddruk heeft. Dat deze zorgwekkende trend zich voortzet, wordt bevestigd door metingen die eerder dit jaar zijn verricht door medewerkers van de Intermed Bedrijvengroep in het kader van haar vaatprogramma. Bij een lokaal bedrijf werd bij 284 medewerkers de bloeddruk en de BMI bepaald.
Gebleken is dat 107 personen op dat moment een bloeddruk van hoger dan 140/90 mmHg hadden. Uit een groep van 89 personen hadden voorts 22 personen een BMI > 25, wat betekent dat zij dus met overgewicht kampten.
Mythes rond hart- en vaatziekten
Uw hart is net zo groot als uw vuist en de sterkste spier in uw lichaam. Uw hart begon ongeveer drie weken nadat u was verwekt te kloppen. Als u 70 wordt, zal uw hart tweeënhalf miljard keer hebben geslagen. Uw hart kan kwetsbaar worden door risicofactoren zoals roken, een ongezond voedingspatroon of stress, maar ook door een reeds bestaande hartaandoening. Wanneer de functies van uw hart in gevaar komen, staat dit bekend als hart- en vaatziekte. Omdat cardiovasculaire aandoeningen wereldwijd de belangrijkste doodsoorzaak blijven, is de noodzaak van nauwkeurige informatie over risicofactoren voor hart- en vaatziekten nog steeds van levensbelang.
Hieronder staan vijf veel voorkomende mythes rond hart- en vaatziekten:
1. Hartaandoeningen treffen alleen ouderen: Niet waar.
Ruim 22% van alle verloren jaren van gezond leven vanwege invaliditeit bij mensen van 15 tot 49 jaar is te wijten aan hart- en vaatziekten. Dat blijkt uit gegevens van de Global Burden of Disease Study 2016. Levensstijlkeuzes die tijdens de kindertijd en adolescentie worden gemaakt, beïnvloeden cardiovasculair risico’s later in het leven. Zo kan zelfs in een vroeg stadium plaque zich in de slagaders verzamelen en leiden tot verstopte slagaders. Bovendien kan de toename van de prevalentie van risicofactoren zoals obesitas en diabetes type 2 op jongere leeftijd leiden tot cardiovasculaire problemen.
2. Als ik hoge bloeddruk zou hebben, zou ik duidelijke symptomen hebben: Niet waar.
De meerderheid van de mensen met hypertensie vertoont geen symptomen. Af en toe veroorzaakt hypertensie symptomen zoals hoofdpijn, kortademigheid, duizeligheid, pijn op de borst, hartkloppingen en neusbloedingen, maar dat is niet altijd het geval. Als dit niet wordt gecontroleerd, kan hypertensie een hartinfarct, een verruiming van het hart, een beroerte en op de lange termijn hartfalen veroorzaken. Niet voor niets wordt hypertensie de stille moordenaar genoemd.
3. Hartaandoeningen zijn gangbaar in mijn familie, dus er is niets wat ik kan doen: Niet waar.
Genetische factoren spelen wel een rol bij hoge bloeddruk, hartaandoeningen en andere gerelateerde aandoeningen. Omgevings- en andere factoren verhogen echter ook het risico op hart- en vaatziekten en moeten altijd worden aangepakt. Het risico op hartaandoeningen kan verder toenemen als erfelijke factoren worden gecombineerd met ongezonde leefstijlkeuzes, zoals roken en een ongezond voedingspatroon.
4. Ik heb minder kans op hartziekten als ik actief ben, goed eet en niet rook: waar, maar…
Het klopt dat een gezonde levensstijl één van de meest effectieve maatregelen is bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. We moeten er echter ook rekening mee houden dat er andere, minder bekende cardiovasculaire risicofactoren zijn, zoals luchtvervuiling, die van invloed zijn op de waarschijnlijkheid van een persoon om een hart- of vaatziekte te ontwikkelen.
5. Diabetes hebben betekent niet dat ik een grotere kans heb om een hartaandoening te ontwikkelen: Niet waar.
Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak van alle patiënten met diabetes. Diabetes werd al vroeg erkend als een cardiovasculaire risicofactor bij het onderzoek van risicofactoren in de Framingham Heart Study. In de studie bleek diabetes een 2 tot 4 maal verhoogd risico op een hartinfarct, congestief hartfalen, perifere arteriële ziekte, beroerte en verhoogde mortaliteit te bieden. Bovendien bleek diabetes consequent een sterkere risicofactor te zijn voor hart- en vaatziekten bij vrouwen dan bij mannen.