Gifgoud in Suriname: Wanneer zwijgen medeplichtig wordt

natuur suriname

In de schaduw van de Surinaamse regenwouden voltrekt zich een tragedie.

Een ecologische, sociale en moreel politieke crisis die steeds groteskere vormen aanneemt, terwijl zij die verantwoordelijkheid dragen van politici tot traditionele leiders blijven zwijgen.

De goudkoorts die ons land teistert is geen avontuur meer, maar een vloek, en die vloek draagt een etiket: cyanide, geïmporteerd uit China, gesponsord door zwakte, hebzucht en stilzwijgende goedkeuring.

Vandaag worden onze rivieren, stuwmeren en de adem van onze bossen vergiftigd door chemische stoffen die officieel verboden zijn, maar in de praktijk ongehinderd hun weg vinden in ons milieu.

Het gebruik van ijzercyanide – een stof die onder zonlicht muteert tot dodelijk cyanide is toegestaan voor slechts een handvol gecontroleerde operaties.

Maar in de uitgestrekte binnenlanden is er nauwelijks controle.

Illegale Chinese goudbedrijven schieten als paddenstoelen uit de grond. Iedereen weet het. Niemand zegt iets.

In 2023 kapseisde een boot met zakken ijzercyanide in het Brokopondo-stuwmeer.

Sindsdien: stilte. Geen nationale rouw. Geen parlementaire vragen. Geen verantwoording.

En al helemaal geen bescherming voor de inheemse en tribale dorpen die afhankelijk zijn van dit water.

Wij zijn de kinderen die de rekening betalen voor het stilzwijgen van onze leiders.

Waar zijn onze kapiteins, basja’s, granmans?

Waarom horen wij niets van de gezagsdragers die ons traditioneel horen te verdedigen?

Waarom zwijgen zij over de verwoesting van het land dat onze voorouders ons toevertrouwden?

Het lijkt alsof het morele kompas van velen is afgesteld op goud. Als zwijgen hun bescherming is, dan is het volk vogelvrij.

En in de stad?

In de straten van Paramaribo floreren de Chinese handelskantoren en goudopkoopbedrijven.

Op klaarlichte dag wordt goud verhandeld en chemie verdeeld.

Geen inspectie. Geen interventie. Geen gerechtelijke vervolging. Is het dan zo dat deze bedrijven onder bescherming opereren? Van wie?

Het is geen publiek geheim meer: er bestaat een goud-netwerk dat tot diep in de hoogste regionen van de politiek reikt.

Presidenten, vicepresidenten – altijd mannen – hebben in de afgelopen decennia een systeem van gedoogbeleid en politieke verstrengeling in stand gehouden.

Deze structuren zitten diep geworteld, als rot in een vrucht. En intussen groeit het aantal doden, zieke kinderen en vergiftigde dorpen.

Hoop of herhaling?

Vandaag staat er voor het eerst in de geschiedenis een vrouw aan het roer van de republiek: President Jennifer Geerlings-Simons. Dat alleen al is historisch.

Maar de vraag is: gaat zij breken met het oude systeem van goud, gunsten en gedogen?

Of blijft ze, zoals haar voorgangers, gevangen in de gouden kooi van belangen en zwijgafspraken?

Ook vicepresident Brunswijk, die de afgelopen jaren een stevige greep heeft gekregen op sleutelposities binnen de staat, draagt een grote verantwoordelijkheid.

Hij weet wat er in het binnenland gebeurt. De illegale mijnschachten, het dodelijke cyanide, het wanbeleid – niets hiervan is een verrassing.

Maar wat heeft hij gedaan? Wie heeft hij beschermd?

Zolang de hoogste autoriteiten niet de moed hebben om het corrupte goudnetwerk te ontmantelen, zullen de gemeenschappen in het binnenland blijven lijden.

En zolang onze eigen traditionele leiders het kwaad niet benoemen, zullen zij de vernietiging mede legitimeren.

De tijd van zwijgen is voorbij

Dit is geen gewone milieucrisis. Dit is een structurele aanval op het leven van mensen die altijd als tweederangs zijn behandeld.

De inheemse en tribale gemeenschappen verdienen meer dan stilzwijgen en verkiezingsretoriek.

Ze verdienen daden, herstel, en bescherming.

Colakreek: Verzoening met wie? Terwijl ons volk vergiftigd wordt

Binnenkort vindt te Colakreek een verzoeningsceremonie plaats. Een symbolisch moment waarin vergeving, erkenning en herstel centraal zouden moeten staan.

Maar wat valt er te verzoenen, wanneer het vergif dat ons volk nu langzaam doodt letterlijk wordt verzwegen?

Wat zegt het over onze morele prioriteiten, als inheemse en tribale leiders zwijgen over de dodelijke cyanide die onze rivieren vergiftigt, onze vissen doodt, en onze kinderen ziek maakt, maar wél tijd nemen om te praten over een excuses van Mark Rutte?

De voormalige Nederlandse minister-president sprak zijn verontschuldigingen uit voor het slavernijverleden. Een historisch moment, ongetwijfeld.

Maar wat heeft die verontschuldiging voor waarde, als onze gemeenschappen intussen langzaam en stilletjes worden uitgeroeid door goud, gif en politieke onwil?

Waarom wordt er in de aanloop naar deze ceremonie geen enkel woord gerept over de illegale mijnbouw, de Chinese cyanide-import, en de overlijdens in Brokopondo?

Waarom praten wij over het verleden, maar negeren wij het heden dat net zo wreed en onmenselijk is?

Verzoening zonder waarheid is theater. En theater redt geen mensenlevens.

Zeker niet in een land waar baby’s geboren worden met vervuilde longen, waar dorpen hun water moeten koken tegen zware metalen, en waar onze leiders van dorpskapitein, basjas, gramans, professors tot minister liever zwijgen dan hun privileges riskeren.

Wie werkelijk eer wil bewijzen aan de voorouders, moet nu opstaan tegen het nieuwe gif dat onze toekomst vermoordt.

Anders verliest verzoening haar betekenis. Colakreek wordt dan geen plek van hoop, maar een monument van hypocrisie.

Wij eisen:
• Een onafhankelijk internationaal onderzoek naar cyanidegebruik en de politieke bescherming van illegale mijnbouwbedrijven

• Onmiddellijke sanering van vervuilde gebieden

• Toegang tot schoon drinkwater en medische zorg in alle getroffen dorpen

• Wetgeving die grondrechten verankert in de Grondwet, zodat niemand nog ongestraft onze leefgebieden kan vernietigen

Laat dit de laatste waarschuwing zijn. Wie nu nog zwijgt, kiest de kant van de vernietiger. Wij kiezen voor het leven, het land en de toekomst.

Earl Gerard Sabajo
Zoon wijlen Magda Sabajo