De meeste media zwegen erover, maar eigenlijk was het groot nieuws: vanaf maandag 18 juni mag de voedingsindustrie in de VS geen levensmiddelen meer produceren waar kunstmatige transvetten in zitten, meldde de Washington Post.
Het was een lang en zwaar gevecht, en internationaal is de strijd nog niet gestreden. Want nog steeds zijn er landen waar transvetten gewoon mogen.
Niet verzadigd vet, maar transvet uit onverzadigde oliën zorgt voor hart- en vaatziekten
The BMJ (British Medical Journal)
Vooral in ontwikkelingslanden, waar de financiële middelen beperkt zijn, staat de bestrijding van ongezonde voeding niet hoog op het prioriteitenlijstje.
Waarom is het bericht uit de USA groot nieuws? Simpel: omdat met deze stap wordt voorkomen dat teveel mensen vroegtijdig overlijden.
Onverzadigde olie
Transvetten worden gemaakt uit onverzadigde oliën. Onbewerkte sojaolie, zonnebloemolie en andere onverzadigde oliën bederven onder invloed van licht, lucht of warmte heel snel; sommige mogen zelfs niet verhit worden (bv. zonnebloemolie) omdat ze dan ongezond worden.
Door gedeeltelijk harden (hydrogeneren) worden deze oliën langer houdbaar en kun je er wel in bakken. Bij hydrogeneren ontstaat echter transvet.
Dit dodelijke vet, dat verantwoordelijk is voor (onder meer) hartaandoeningen en overgewicht, zit in bijvoorbeeld margarine, pindakaas, donuts, koekjes, pizza, koffiecreamer, gefrituurde snacks, gebak, microwave popcorn, fastfood, en bijna alle andere voorverpakte levensmiddelen.
Kunstmatige vorm
Er zijn twee soorten transvet: een natuurlijke en een kunstmatige soort. Met de natuurlijke variant (in het vet van herkauwende dieren) is niets aan de hand, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie.
De gevaarlijke, kunstmatige vorm wordt zorgvuldig verstopt op etiketten. Je zult nooit op een pakje lezen dat de inhoud transvet bevat. In plaats daarvan staat een soort code.
Zie je bijvoorbeeld (gedeeltelijk) gehydrogeneerde olie en plantaardig bakvet of plantaardige olie op het etiket staan? Of staat er: “Bevat 0% transvet”?
In al deze gevallen mag je er gerust van uitgaan dat de kans levensgroot is dat er transvet in het product zit. In de VS is het namelijk toegestaan om minder dan 0,5 gram transvet op de verpakking “0%” te noemen.
‘Trans fat free’
Die halve gram is per portie. Een portie, dat kan één koekje zijn, of één stuk pizza. Als in het koekje 0,4 gram transvet zit, mag dat van de Amerikaanse overheid “Trans fat free” heten.
Maar met vijf koekjes zit je al op 2 gram transvet – het maximum wat je per dag mag hebben. Zou je dus die dag een boterham met margarine opeten, of een lepeltje creamer in je koffie doen, dan heb je een vet probleem.
Want transvetten zorgen voor atherosclerose, hoog cholesterol, diabetes, hypertensie, kanker en ontelbare andere kwalen. Voor zover je het dus nog niet deed: het is nooit te laat om te beginnen met etiketten te lezen.