In Nederland wonen tienduizenden ouderen van Surinaamse afkomst. Een deel van hen geeft aan zich geregeld eenzaam te voelen, vooral in de grotere steden waar het leven individualistisch is ingericht.
Eenzaamheid komt niet alleen voor bij deze groep; ook veel Nederlanders, jong en oud, ervaren gevoelens van afzondering.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vormt eenzaamheid wereldwijd een toenemend gezondheidsprobleem dat net zo ernstig kan zijn als roken of overgewicht.
De WHO noemt het zelfs een ‘wereldwijde bedreiging voor de volksgezondheid’ en roept landen op om het structureel aan te pakken.
Uit gesprekken met maatschappelijke organisaties en zorgprofessionals blijkt dat sociaal isolement bij Surinaamse ouderen niet altijd zichtbaar is, maar wel degelijk bestaat.
Veel van hen kwamen in de jaren zeventig of tachtig naar Nederland en wonen nu alleen omdat hun partner is overleden of de kinderen uit huis zijn.
In wijken waar vroeger een hechte Surinaamse gemeenschap bestond, is de samenstelling inmiddels veranderd. De bekende sociale structuur is daardoor deels verdwenen, wat gevoelens van vervreemding versterkt.
Taal vormt eveneens een drempel. Hoewel veel ouderen zich verstaanbaar kunnen maken in het Nederlands, voelen ze zich meer op hun gemak in het Sranan Tongo of hun moedertaal.
In zorginstellingen en bij thuiszorgmedewerkers is die taalvaardigheid vaak beperkt. Daardoor missen gesprekken soms de warmte en het begrip die nodig zijn voor onderling vertrouwen.
Bovendien botsen culturele gewoonten. In de Surinaamse cultuur is spontaan bezoek, samen eten en dagelijks contact met buren of familie vanzelfsprekend.
In Nederland is die sociale spontaniteit minder gebruikelijk, zeker binnen de formele zorg.
Toch zijn er hoopvolle ontwikkelingen. In steden als Amsterdam, Rotterdam en Almere ontstaan kleinschalige initiatieven zoals Surinaamse koffiemiddagen, kookgroepen en bijeenkomsten met muziek en verhalen van vroeger.
Deze activiteiten brengen ouderen weer samen, zorgen voor herkenning en doorbreken de dagelijkse sleur.
Vrijwilligers en deelnemers leggen in gesprekken met GFC Nieuws Lifestyle uit dat deze momenten niet alleen gezellig zijn, maar ook bijdragen aan het gevoel ergens bij te horen.
Het is precies dat menselijke contact dat ouderen het meest missen en dat nu op kleine schaal weer wordt teruggebracht.
Jennifer is hoofdredacteur bij GFC Nieuws.
Contact: jennifer@gfcnieuws.com of WhatsApp.
