Het staat vast dat oplossingsgericht communiceren met Surinaamse staatsfunctionarissen, -organen en -instituten vrijwel niet mogelijk is.
Zij missen het vermogen om effectief, behoorlijk en fatsoenlijk met burgers te communiceren, stelt de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden (VIDS) in een verklaring.
De Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo, Section en VIDS zijn direct belanghebbenden bij het Chinalco-project dat de Staat van plan is om in hun woon- en leefgebieden uit te voeren.
Maar in de twee jaren of meer dat de regering met Chinalco heeft onderhandeld over het bauxiet-project zijn de inheemse gemeenschappen nooit betrokken geweest middels de Free Prior Informed Consent (FPIC)-procedure.
Pas nadat alles tussen de regering en Chinalco beklonken was op 25 november 2024, hebben de desbetreffende Inheemse gemeenschappen via de media lucht gekregen van het zogenaamde Chinalco-project.
Op die bewuste dag hebben Chinalco en de Staat Suriname overeenstemming bereikt over een MoU en conceptmineralenovereenkomst.
Deze overeenstemming is in regeringsraadvergadering goedgekeurd, op basis waarvan de MoU en conceptmineralenovereenkomst door de president van de Republiek Suriname aan De Nationale Assemblée (DNA) zijn aangeboden voor goedkeuring op 29 november 2024.
Bijgestaan door hun advocatenteam bestaande uit Murwin Dubois, Pamela Karg en Milton Castelen, hebben VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section de Staat Suriname op 13 december 2024, via de procureur-generaal, aangemaand.
De Staat moest het besluit om in de woon- en leefgebieden van Apoera, Washabo en Section economische mijnbouwrechten te verlenen aan Chinalco, welk besluit niet voldoet aan de FPIC-vereisten, intrekken.
Op 3 januari heeft de procureur-generaal, VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section geïnformeerd dat zij de aanmaning heeft doorgestuurd naar de regering. Sindsdien is het stil gebleven.
Vervolgens heeft VIDS de DNA-voorzitter en alle DNA-fractievoorzitters bij brief van 20 december 2024 geïnformeerd over de aanmaning van de regering en is van DNA gevraagd om de Chinalco-documenten die zij had ontvangen, niet in behandeling te nemen maar te retourneren aan de regering.
Toen een reactie van DNA uitbleef, heeft VIDS gerappelleerd, waarna een delegatie van VIDS en de drie dorpsbesturen is ontvangen door de leiding van DNA op 8 januari.
De DNA-leiding vond het niet nodig om in te gaan op de brief van 20 december 2024, maar had als belangrijkste mededeling dat het parlement de conceptmachtigingswet die nodig is om de conceptmineralenovereenkomst in behandeling te kunnen nemen, nog niet van de regering had ontvangen.
Daardoor kon volgens de DNA-leiding de kwestie Chinalco niet worden geagendeerd. Kortom, DNA kon niet afdwingen van de regering om te voldoen aan de FPIC-vereisten.
Ook met de Presidentiële Commissie Ontwikkeling West-Suriname Bakhuis Bauxiet hebben VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section contact gezocht, wat heeft geleid tot een virtuele-zoom en lijfelijke bijeenkomst op respectievelijk 17 en 19 december 2024.
Tijdens deze bijeenkomsten is de Presidentiële Commissie herhaaldelijk ter verantwoording geroepen over het niet hebben voldaan aan de FPIC-vereisten.
De Presidentiële Commissie bleef volharden dat er pas na de overeengekomen MoU en conceptmineralenovereenkomst aan de FPIC-vereisten kan worden voldaan.
Alle inspanningen om de FPIC-omissie van de regering te corrigeren ten spijt, moesten VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section met lede ogen aanzien dat de regering op 23 januari 2025 onverstoord de “ontwerpwet houdende toestemming tot het aangaan van een mineralenovereenkomst met Aluminium Corporation of China betreffende het gebied bekend als West-Suriname Bakhuis” en de “concept mineralenovereenkomst met bijlagen” voor behandeling aan DNA heeft aangeboden, en dat DNA de documenten in behandeling heeft genomen ondanks het feit dat die niet aan de FPIC-vereisten voldoen.
Deze schoffering heeft de VIDS en de Inheemse gemeenschappen van Apoera, Washabo en Section – na breed overleg – doen besluiten om op dinsdag 25 februari 2025 de Staat Suriname voor het gerecht te dagen in een bodem- en kortgedingprocedure.
De Staat volhardt erin dat hij in gebreke blijft door bewust niet te voldoen aan de FPIC-vereisten. Alleen de rechter kan dit nog corrigeren.
In de bodemprocedure is onder andere gevorderd dat de Staat het onrechtmatig genomen besluit om economische mijnbouwrechten aan Chinalco te verlenen (het voldoet niet aan de FPIC-vereisten) intrekt.
Ook moet de Staat dwangsommen betalen van SRD 10.000, – per dag, vanaf 25 november 2024 tot aan de dag waarop het onrechtmatig besluit is ingetrokken.
In kort geding is gevraagd om de behandeling in DNA van de Chinalco-overeenkomst op te schorten, totdat er in de bodemprocedure is beslist over de rechtmatigheid van het gewraakte besluit van de regering om economische mijnbouwrechten te verlenen aan Chinalco.
M.P. Wong maakt deel uit van het freelance redactieteam van GFC Nieuws.
Voor contact: info@gfcnieuws.com of direct via WhatsApp.
