In een ingezonden bijdrage reageert Johan Blomhof op het recente debat over het functioneren van het Openbaar Ministerie (OM) en voorstellen om de Grondwet aan te passen.
De auteur plaatst deze discussie in het kader van de rechtsstaat en de scheiding der machten. Aanleiding is de actuele maatschappelijke en politieke discussie over efficiëntie, controle en onafhankelijkheid binnen de rechterlijke keten. Hieronder volgt de volledige tekst van de inzender.
Ingezonden bijdrage Johan Blomhof
“Macht corrumpeert; absolute macht corrumpeert absoluut.” Die oude uitspraak van Lord Acton is geen
geschiedenisles voor de lol.
Het is een waarschuwing: als politici te dicht op vervolging en rechtspraak gaan zitten, dan gaat het vroeg of laat mis, al is het maar omdat burgers het vertrouwen verliezen.
Daarom moet je één ding goed begrijpen: kritiek op het functioneren van het Openbaar Ministerie (OM) is
géén reden om de Grondwet te verbouwen zodat een partij meer greep krijgt op de rechterlijke keten.
Dat is alsof je zegt: “De kraan lekt, dus we slopen de fundering van het huis.” Je repareert het probleem, je maakt het fundament niet zwakker.
Het belang van de Grondwet
In de staatsrechtelijke uitleg (zoals je die bij Kortmann terugziet) is de Grondwet er voor de grote spelregels:
wie heeft welke macht, wie controleert wie, en hoe voorkom je willekeur. Een Grondwet is niet bedoeld als
gereedschap om een actuele ruzie of frustratie met het OM op te lossen.
Vandaag vind je het OM te traag. Morgen vindt een andere partij het OM te streng. Als je dan telkens aan de Grondwet gaat sleutelen, maak je van het fundament een politiek speeltje en dat is precies wat een rechtsstaat níét mag zijn.
Burkens en zijn mede-auteurs leggen het kernpunt van de democratische rechtsstaat uit in gewone woorden:
macht moet macht tegenhouden.
Niet omdat politici per definitie slecht zijn, maar omdat ieder mens en elke organisatie fouten maakt, belangen heeft en soms te ver gaat. Daarom hoort vervolging zoveel mogelijk te gebeuren met afstand tot partijpolitiek, en met duidelijke grenzen.
Als je die afstand kleiner maakt, krijg je niet “betere checks & balances”, maar juist méér verdenking dat vervolging een politiek instrument wordt.
Wat wil de NDP echt?
Als de NDP zegt: “We willen efficiency, uniformiteit en betere afstemming”, dan is de simpele vraag: waarom
moet dat via de Grondwet?
Uniformiteit krijg je door openbare richtlijnen, betere opsporing, genoeg personeel, training, controle en heldere rapportage.
Efficiency krijg je door werkprocessen, digitalisering, planning en leiding die aanspreekbaar is. En echte controle krijg je door transparante benoemingen, onafhankelijke toetsing, parlementaire vragen en stevige regels tegen politieke druk. Dat alles kan—zonder aan het fundament te trekken.
Terecht dat het Openbaar Ministerie het initiatiefwetsvoorstel naar de prullenbak verwees.
Dit artikel betreft een ingezonden bijdrage. De inhoud en standpunten zijn die van de auteur. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud.
