Ashwin Ramcharan: Roemer blijft doorsnurken, CBvS weet het ook niet meer

roemer ramcharan

Oplossing: SRD laten voor wat het is, maar USD en Euro leidende valuta maken waarin men verdient en spaart, ook de Surinaamse ambtenaar moet nu in USD en Euro’s betaald worden.

Oma Simons wil toch dat iedereen moet genieten van Oil en Gas, Chan wil dat toch ook? Doe het dan, betaal de Surinamers in Euro’s en USD, want je verdient toch ook in Euro’s en USD als je Goud, hout, olie en gas verkoopt? Waarom benadeel je, je eigen volk?

Niemand durft te praten over de noodzaak van IMF weer erbij te halen. En toch zullen ze moeten. Ghetto Papa NDP met de huichelaars coalitie heeft geen keus, IMF zal er moeten komen. OMO’s moeten weer volop doorgaan.

Het hoofdonderwerp waar men het nu over moet hebben is: wanneer komt IMF weer!

En dit keer zou men wel toestemming aan het volk moeten vragen middels een adviserend referendum. Hier heb ik ook uitgebreid over geschreven en gesproken. De regering van Ghetto Papa NDP, als die er komt met haar huichelaars coalitie, moet toestemming vragen aan het volk. 

Alle andere gesprekken over koetjes en kalfjes, bami of nasi, is leuk maar gaat moesje geen Louis Vutton tas opleveren in Parijs!

Maar wie bracht IMF naar Suriname 4 jaar geleden? 

Het was, de nieuwe regering Chan-Bravo, Chan met zijn topadviseurs zoals de VES samen met het Surinaamse bedrijfsleven en alle bankdirecteurs. Niet het volk van Suriname bracht IMF naar Suriname, nee het waren al deze koekenbakkers die IMF naar Suriname brachten.

En ze hebben zich allemaal goed vergist. Want een land, in mega-crisis, als Suriname, met 4 miljard USD schuld, met SLM en andere overheidsbedrijven die alleen maar geld opslurpen, die  

We zien duidelijk sinds Chan en co IMF keurig hebben gegroet en die dikke mevrouw van IMF geen Bami meer komt eten in Suriname is de SRD koers onrustig.

Zolang IMF aan tafel zat, Bami en andere lekkernijen werden genuttigd door het IMF-team was de koers rustiger. Sinds ze vertrokken zijn, kermis!

CBvS, tandenloze instantie met rasechte ambtenaren

Alle ellende van Suriname begin ten eindigt nooit bij de Centrale Bank van Suriname. De ene incompetente, door de politiek benoemde, Centrale Bank voorzitter is gekomen en gaat nog, zonder iets toegevoegd te hebben aan de monetaire stabiliteit van de SRD.

Waarom doekt men de Centrale Bank niet op. Ik heb hier vaker over geschreven. De Surinaamse economie is a ruim 80% gedollariseerd of geeuroriseerd.

Men is ook gaan betalen in euro’s en USD. Dus wat is het nu nog van de CBvS met allemaal ambtenaren die alles weten maar niets kunnen doen. Want ook nu weer ze weten alles maar kunnen niets doen. 

De recente verklaring van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) waarin zij erkent dat de stijgende wisselkoers van de SRD wordt gedreven door onzekerheid, is pijnlijk en onthullend.

Niet alleen voor de staat van de Surinaamse economie, maar ook voor de staat van de instellingen die haar zouden moeten bewaken. In een poging om kalmte uit te stralen, geeft de Bank feitelijk toe dat ook zij geen grip meer heeft op het economisch sentiment in het land.

Wat onder een “geordende stijging” van de wisselkoers moet worden verstaan, blijft in nevelen gehuld. Is een stijging van de USD naar SRD 45 geordend? Of bedoelt men eigenlijk: we hopen dat het niet erger wordt dan dit?

Wat vooral schrijnend is, is dat de CBvS – ogenschijnlijk apolitiek – tussen de regels door toegeeft waar de angst vandaan komt: de politieke toekomst van Suriname ziet er donker uit, en dat is geen gevolg van externe schokken of tijdelijke marktpanieken. Het is het gevolg van interne wanhoop.

De schaduw van Ghetto Papa NDP hangt weer over het land

De markt ziet het. De burgers voelen het. De Centrale Bank suggereert het: de terugkeer van de NDP, met haar beruchte verleden van geldverruiming, begrotingstekorten en monetaire wanorde, maakt iedereen zenuwachtig. En terecht.

We hoeven geen abstracte modellen te bekijken om te begrijpen waarom de SRD onder druk staat. Iedereen die zijn boodschappen inkoopt of zijn huur in dollars moet betalen, weet wat het betekent wanneer de economische toekomst wederom wordt toevertrouwd aan politieke actoren die in het verleden hun gebrek aan financiële discipline tot kunst verheven.

En de CBvS? Die speelt het bekende spel van ‘technocratische distantie’. Maar zelfs zij kan er niet meer omheen: de angst voor het beleid van morgen werkt vandaag al door in de wisselkoers. Met andere woorden: de SRD vlucht vooruit, de markt loopt weg vóórdat het kwaad geschiedt. Dat is niet speculatief gedrag. Dat is zelfbescherming.

Een centrale bank zonder gezag

Laten we eerlijk zijn: de Centrale Bank van Suriname heeft in de afgelopen decennia keer op keer gefaald in haar kerntaak: het beschermen van de waarde van de nationale munt. In de jaren onder Bouterse werd de Bank een verlengstuk van het regime. We zagen een gouverneur in de cel belanden, de internationale reserves werden geplunderd, en het vertrouwen in de SRD verdampte.

De afgelopen vijf jaar onder Chan Santokhi en IMF-begeleiding waren bedoeld om het tij te keren. Maar ook toen zagen we geen structurele hervormingen. Geen sanering van staatsbedrijven. Geen afslanking van het ambtenarenapparaat. En bovenal: geen duidelijk signaal aan de samenleving dat de Centrale Bank autonoom en daadkrachtig beleid voert.

Dat de SRD-koers nu weer stijgt, ondanks valutaveilingen, ondanks “bandbreedtes” en ondanks persverklaringen, is dan ook geen verrassing. De markt neemt de CBvS niet meer serieus. De handel gelooft niet meer in haar modellen. En de burger gelooft simpelweg niemand meer.

Een toekomst van afwachten en toezien

De Centrale Bank zegt te willen optreden bij een “wanordelijke marktontwikkeling.” Maar wat betekent dat in een land waar wanorde de norm is geworden? De koers stijgt, de prijzen stijgen, en de instellingen kijken toe. Nogmaals worden US-dollars in de markt gegooid in de hoop de symptomen te bestrijden, terwijl de oorzaak – politieke paniek en beleidswantrouwen – onaangeroerd blijft.

Onder een nieuw bewind, met Oma Simons als het gezicht en Ghetto Papa NDP als de schaduw, zal het alleen maar erger worden. De geschiedenis leert ons dat deze partijen uit zijn op macht en patronage, niet op begrotingsdiscipline of monetaire stabiliteit. En dat weet de CBvS ook. Het is alleen wachten tot ze dat niet meer alleen “tussen de regels” durft toe te geven.

Conclusie

Geen vertrouwen = geen stabiliteit. Zolang Suriname bestuurd blijft worden door mensen zonder financieel inzicht of verantwoordelijkheid, zal geen enkele centrale bank – hoe goedbedoelend ook – de wisselkoers kunnen beheersen. De SRD zal blijven dalen in waarde, simpelweg omdat het vertrouwen weg is. En vertrouwen laat zich niet afkondigen in persverklaringen of koersenbanden.

Het is tijd dat de CBvS – net als de rest van het land – erkent dat we geen monetaire oplossing kunnen vinden voor een politiek probleem.

Oplossing: SRD laten voor wat het is, maar USD en Euro leidende valuta maken waarin men verdient en spaart, ook de Surinaamse ambtenaar moet nu in USD en Euro’s betaalt worden.

Oma Simons wil toch dat iedereen moet genieten van Oil en Gas, Chan wil dat toch ook? Doe het dan, betaal de Surinamers in Euro’s en USD, want je verdient toch ook in Euro’s en USD als je Goud, hout, olie en gas verkoopt? Waarom benadeel je, je eigen volk?

En dat onder Oma Simons en haar oude garde, het enige wat stijgt, de koers is.

Dr. Ashwin Ramcharan RO