Wat gebeurt er met dak- en thuislozen ná de inauguratie?

Nancy Leetz-Nathoenie

In aanloop naar de inauguratie van de nieuwe president en vicepresident worden dak- en thuislozen tijdelijk van de straten in Paramaribo gehaald.

De actie oogt ordelijk, maar onder de oppervlakte blijven structurele problemen bestaan, stelt Nancy Leetz-Nathoenie, ondervoorzitter van Stichting Een Momentje Thuis, in gesprek met GFC Nieuws.

“De samenleving denkt vaak dat het uitsluitend gaat om zwervers of drugsverslaafden, maar een groot deel van de mensen die op straat leeft, kampt met ernstige psychische problemen,” benadrukt Leetz-Nathoenie.

“Vroeger werden deze mensen opgevangen bij het Psychiatrisch Centrum Suriname (PCS), maar voor zover ik weet bestaat die opvang niet meer. Dat was toen een enorme hulp: mensen werden tijdelijk van de straat gehaald en kregen begeleiding.”

Volgens haar weten de meeste psychisch zieken dat ze hun injecties bij PCS moeten halen.

“Sommigen worden door familie gebracht, anderen worden opgehaald. In uitzonderlijke gevallen rukt PCS zelf uit om medicatie toe te dienen. Maar PCS kampt ook met problemen: personeelstekort, gebrek aan transport en beperkte medicatievoorraden.”

Van casino tot drugs: oorzaken van het straatleven

Leetz-Nathoenie maakt zich zorgen over het groeiende aantal mensen dat buiten de boot valt.

“We zien veel gokverslaafden, drugsgebruikers, mensen die hun lichaam verkopen, en mensen die om uiteenlopende redenen zijn verstoten. Sommigen belanden op straat nadat ze thuis geld stalen om te gokken, anderen raakten in een negatieve spiraal door slechte invloeden of persoonlijke tegenslag.”

Ze noemt het voorbeeld van een vrouw die ondanks een woning en gezin toch op straat leeft.

“Ze is zwaar gokverslaafd. Ze bedelt omdat ze daarmee meer verdient dan met werken, en gaat met dat geld dagelijks naar het casino. Voor haar is het een manier van leven geworden. Ze beseft het niet eens meer.”

Werken aan waardigheid

Stichting Een Momentje Thuis probeert waar mogelijk te helpen.

“Elke woensdag delen we broden uit, op zaterdag warme maaltijden. En we bieden werkgelegenheid aan mensen die elders moeilijk aan de bak komen,” zegt Leetz-Nathoenie.

“Wekelijks krijgen we telefoontjes van mensen die hulp nodig hebben bij bijvoorbeeld tuinwerk. Soms halen we mensen op en worden ze betaald voor hun werk. We hebben geen opvanghuis, maar wel projecten onder toezicht. Wat zij daarna met hun geld doen, kunnen wij niet bepalen.”

Ze benadrukt dat veel mensen worden verstoten vanwege hun geaardheid of verleden.

“Kinderen die uitkomen voor hun geaardheid worden soms door hun ouders op straat gezet. Ex-gedetineerden krijgen na vrijlating vaak geen tweede kans en belanden daardoor opnieuw op straat.”

Structurele aanpak nodig

Izaak Leetz, voorzitter van de stichting, benadrukt dat sommige mensen bewust voor het straatleven kiezen omdat ze vrij willen leven zonder regels. Toch pleiten beiden voor een structurele oplossing.

“Stel dat Een Momentje Thuis tien mensen van de straat haalt, PCS dertig en de overheid vijftig, dan bied je samen zo’n honderd mensen uitzicht op een beter leven. Dan wordt het rustiger in de stad, en hoeven we niet te doen alsof alles ineens ‘netjes’ moet lijken voor een inauguratie. Dat is fake,” zegt Leetz-Nathoenie kritisch.

“Als het nú kan, waarom eerder niet?”

Tot slot vraagt ze zich af wat er na de inauguratie gebeurt. “Worden deze mensen dan weer massaal terug op straat gezet? Dat is geen beleid. Als het ineens kan, omdat er hoog bezoek komt, dan kon het dus altijd al.”

Stichting Een Momentje Thuis roept beleidsmakers op om niet alleen voor het oog van de wereld te handelen, maar te investeren in duurzame oplossingen voor deze kwetsbare groep.

Foto ter illustratie