De recente instructies rond hulpverlening aan hulpbehoevende stemmers roepen vragen op bij de samenleving.
Vooral de beperkingen voor familieleden en begeleiders stuiten op onbegrip en zorgen. Waarom mag een familielid het stembiljet niet invullen? En waarom mag een begeleider slechts één kiezer helpen?
Volgens de nieuwe instructies mag het invullen van het stembiljet bij een hulpbehoevende persoon uitsluitend gebeuren door een plaatsvervangend lid van het stembureau, terwijl een vertrouwenspersoon – bijvoorbeeld een familielid – toekijkt.
Veel mensen vragen zich af of deze aanpak niet indruist tegen het principe van geheime verkiezingen. Ook de praktische haalbaarheid, met drie personen in één stemhokje, wordt in twijfel getrokken.
Een medewerker van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BIZA) licht de nieuwe regels toe aan GFC Nieuws: “Het stemhokje is nu ruim genoeg. Het familielid of de begeleider gaat mee en ziet erop toe dat er conform de wil van de kiezer wordt gekleurd. De wet bepaalt echter dat het plaatsvervangend lid van het stembureau daadwerkelijk de kleur op het biljet aanbrengt.”
De nieuwe aanpak is bedoeld als extra controlemaatregel. “Neem bijvoorbeeld een blinde kiezer: die denkt misschien een betrouwbare vertrouwenspersoon mee te nemen, maar hoe zeker ben je van de integriteit van die persoon? Die kan naar eigen inzicht inkleuren, zonder dat de kiezer het ooit merkt.”
Daarom gaan nu twee personen samen met de kiezer het stemhokje in: het plaatsvervangend lid van het stembureau en de vertrouwenspersoon van de kiezer.
“De kiezer zegt bijvoorbeeld: ‘Ik wil Partij A.’ Dan kleurt het stembureaulid dat vakje in, en de vertrouwenspersoon ziet toe dat dit ook daadwerkelijk gebeurt,” aldus de BIZA-medewerker.
Een andere kwestie is dat een begeleider slechts één hulpbehoevende kiezer mag bijstaan. Vooral in bejaardentehuizen of instellingen, waar één persoon meerdere bewoners begeleidt, levert dit praktische problemen op. “Waarom is dit in de wet opgenomen?” is een veelgestelde vraag.
Daarop wordt aangegeven dat deze maatregel is bedoeld om misbruik te voorkomen. “Bij eerdere verkiezingen is gebleken dat personen de dag zelf werden geronseld door politieke organisaties. Eén persoon begeleidde dan soms tien tot twintig kiezers, en dan is het te verwachten dat die persoon in het belang van zijn partij stemt.”
Om dergelijke manipulaties tegen te gaan, is in het Kiesbesluit vastgelegd dat één persoon slechts één hulpbehoevende kiezer mag begeleiden.
S. King maakt deel uit van het freelance redactieteam van GFC Nieuws.
Voor contact: info@gfcnieuws.com of direct via WhatsApp.
